Ευρώπη: Τάσεις στη φορολογία κατά το 2011

Η ετήσια έκθεση του IREF (Institute for Research in Economic and Fiscal Studies) (*) για τα θέματα της φορολογίας στην Ευρώπη με τίτλο “Taxation in Europe - 2011” (**) επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει ομοιογένεια στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών της Ευρώπης, αλλά ούτε και στη δημοσιονομική πολιτική των 27 Κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των 17 Κρατών της Ευρωζώνης. (Στο κάτω μέρος της σελίδας, μπορείτε να βρείτε link για το κείμενο της έκθεσης).
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό έχει να κάνει με τα διαφορετικά προβλήματα που το κάθε κράτος αντιμετωπίζει. Μία ομάδα κρατών (Ολλανδία, Γερμανία, Νορβηγία, Σλοβακία, Λουξεμβούργο, Σουηδία και Ελβετία) έχουν πετύχει μία αρκετά ικανοποιητική δημοσιονομική ισορροπία, ενώ μία μεγάλη ομάδα κρατών εμφανίζουν ελλείμματα και πρέπει να πετύχουν (για μερικά κράτη η ανάγκη είναι επιτακτική) μείωση των ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους.

Βέβαια, οι διαφορές στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών, συχνά έχουν τις βάσεις τους στην πολιτική ιδεολογία που επικρατεί σε κάθε κράτος. Έτσι, ενώ όλοι αποδέχονται ότι τα ελλείμματα και το χρέος δε μπορούν να συνεχίσουν να αυξάνονται, μέχρι σήμερα, πολλοί λίγοι έχουν πεισθεί ότι υπάρχει η ανάγκη για τον επαναπροσδιορισμό του κράτους πρόνοιας. Οι περισσότεροι από τους πολιτικούς δείχνουν να μην έχουν αντιληφθεί ότι η παρούσα κρίση επιβάλλει την αναθεώρηση πολλών οικονομικών πολιτικών.

Σαν αποτέλεσμα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, κατά το 2010 σημειώθηκαν μικρές μόνον μεταβολές, οι οποίες στόχευαν στον περιορισμό των ελλειμμάτων των προϋπολογισμών και όχι στη μεταβολή της φιλοσοφίας και των αναγκών που καλείται να καλύψει ο κάθε κρατικός Προϋπολογισμός. Οι περισσότερες κυβερνήσεις ελπίζουν ότι μία ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα τους δώσει την ευκαιρία για τον περιορισμό της εμπλοκής του Κράτους στην οικονομία και ότι η ανάκαμψη αυτή θα επιτρέψει και τον περιορισμό των ελλειμμάτων. Όμως, αυτές οι προσδοκίες είναι πιθανό να μην επιβεβαιωθούν. Και ο λόγος είναι ότι, καθώς το γενικότερο επίπεδο της φορολογίας παραμένει πάρα πολύ υψηλό, είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσει να υπάρξει μία ικανοποιητική και διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Καθώς το ζητούμενο στα ευρωπαϊκά κράτη είναι η επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας χωρίς την υιοθέτηση και εφαρμογή σημαντικών δομικών μεταβολών, οι τάσεις στη φορολογία κατά το 2011 είναι αρκετά προβλέψιμες:
- Η διατήρηση σταθερών ή η μείωση των φορολογικών συντελεστών στην άμεση φορολογία. Σε αρκετές περιπτώσεις θα υπάρξει και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, μέσω της μείωσης ή της κατάργησης πολλών φορολογικών απαλλαγών.
- Η αύξηση των άμεσων φόρων (ΦΠΑ και ειδικοί φόροι κατανάλωσης).
- Η αύξηση των φορολογικών συντελεστών των φόρων εισοδήματος στα “υψηλά” εισοδηματικά κλιμάκια, για να εξισορροπηθεί η υπέρμετρη αύξηση φόρων που θα προκαλέσει η αύξηση των έμμεσων φόρων στα χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια.
- Η συνεργασία μεταξύ των φορολογικών αρχών των χωρών.

(*) Το  Institute for Research in Economic and Fiscal Studies (www.irefeurope.org) είναι ένας ιδιωτικός οργανισμός ο οποίος ιδρύθηκε το 2002 από πολίτες του πανεπιστημιακού και του επιχειρηματικού χώρου. Στοχεύει στη δημιουργία πεδίων έρευνας για τη δημοσιονομική και τη φορολογική πολιτική των ευρωπαϊκών κρατών.

(**) Ο ετήσιος οδηγός “Taxation in Europe” αποτελεί προϊόν συνεργασίας ειδικών φορέων των χωρών που συμμετέχουν. Συντονιστής της ομάδας αυτής είναι ο καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου της Aix-en-Provence, κ. Pierre Garello. Από το 2011, ο Σύλλογος ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ, θα συμμετέχει στην ομάδα αυτή και θα καλύπτει τα ζητήματα φορολογίας για την Ελλάδα.

Δείτε τον ετήσιο οδηγό “Taxation in Europe - 2011”