ΔΕΗ: η ευρωπαϊκή συνταγή και τα ελληνικά αγκάθια

Συνταγή ιδιωτικοποίησης των πρώην κρατικών µονοπωλίων τους στην ηλεκτρική ενέργεια ακολούθησαν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες για να ανοίξουν την αγορά ηλεκτρισµού τους, ενώ δεν έλειψαν και εκείνες πουπώλησαν µονάδες. Αντίθεταόµως από ό,τι συµβαίνει στη χώρα µας, οι κυβερνήσεις τους είχαν τον χρόνο να σχεδιάσουν το νέο τοπίο όπως εκείνες το ήθελαν, χωρίς πιέσεις από την Κοµισιόν ή τους δανειστές τους που στην περίπτωση της Ελλάδας περιµένουν να δουν άµεσα βήµατα στον τοµέα των αποκρατικοποιήσεων,ακόµη και µε το ρίσκο οι µετοχές της ∆ΕΗ να πωληθούν κοψοχρονιά, κάτω από την πραγµατική αξία τους.

Στη Γερµανία, από τις επτά εταιρείες που ελέγχονταν από το κράτος τη δεκαετία του 1980 έχουν µείνει τρεις και το ∆ηµόσιο έχει πολύ µικρή συµµετοχή τόσο σε αυτές όσο και στα δίκτυα που έχουν διαχωριστεί και ελέγχονται επίσης από ιδιωτικά κεφάλαια.

Στην Ισπανία, επίσης τη δεκαετία του ’80 τα δίκτυα διαχωρίστηκαν από το κρατικό µονοπώλιο, µεταβιβάστηκαν σε χωριστή εταιρεία και σήµερα υπάρχουν πέντε µεγάλες επιχειρήσεις ηλεκτρισµού, στις οποίες το κράτος έχει πολύ µικρή συµµετοχή.

Στην Ιταλία, περίπτωση που αρκετοί παροµοιάζουν µε την ελληνική, επιβλήθηκε υποχρεωτικά στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η πώληση µονάδων του κρατικού µονοπωλίου σε ιδιώτες και σήµερα τόσο η Enel όσο και η εταιρεία που διαχειρίζεται τα δίκτυα έχουν περάσει σε πολύ µεγάλο βαθµό σε ιδιωτικά κεφάλαια. Παρότι δεν υπάρχει µία και µοναδική συνταγή, η κοινή συνισταµένη όλων αυτών των παραδειγµάτων είναι ότι οι άλλες χώρες, έχοντας την άνεση του χρόνου, πρώτα διαχώρισαν την κρατική εταιρεία από τα δίκτυα ώστε να καθιερωθούν ίσοι όροι παιχνιδιού για όλους (κάτι που στην Ελλάδα πρόκειται τώρα να γίνει µε το υπό κατάρτιση ενεργειακό νοµοσχέδιο του υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής), έπειτα πούλησαν το µεγαλύτερο ποσοστό της κρατικής συµµετοχής στις επιχειρήσεις ηλεκτρισµού (πριν από 10-20 χρόνια όταν τα χρηµατιστήρια ευνοούσαν τέτοιες κινήσεις) και, το κυριότερο, όλα αυτά έγιναν χωρίς πίεση από την Κοµισιόν. Η τελευταία βέβαια, ζητά εδώ και µια 10ετία την άρση της αποκλειστικότητας της ∆ΕΗ στη χρήση του λιγνίτη και την πρόσβαση ιδιωτών στα λιγνιτικά αποθέµατα της χώρας, χωρίς ωστόσο να έχει γίνει κάτι από τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις. Κάπως έτσι φτάσαµε στο 2010 οπότε και το συγκεκριµένο ζήτηµα, συµπεριελήφθη ως όρος στο Μνηµόνιο.

Τρία μεγάλα αγκάθια. Στον δρόµο για την περαιτέρω µετοχοποίηση του 17% της ∆ΕΗ το 2012 υπάρχουν τουλάχιστον τρία µεγάλα αγκάθια, όπως λένε άνθρωποι του ενεργειακού χώρου:

1. Η εκκρεµότητα µε την παραχώρηση του 40% της λιγνιτικής παραγωγής σε ιδιώτες.

2. Η πτωτική πορεία τουΧρηµατιστηρίου.

3. Τα ενσωµατωµένα στη περιουσία της ∆ΕΗ ασφαλιστικά δικαιώµατα.

Κατ’ αρχάς, στο σχέδιο για την πώληση επιπλέον 17% του µετοχικού κεφαλαίου της ∆ΕΗ, πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία παραχώρησης του 40% της λιγνιτικής παραγωγής της επιχείρησης κατ’ επιταγή οδηγίας της Κοµισιόν. Το γεγονός αυτό επισήµανε και κατά την τοποθέτησή της στο Υπουργικό Συµβούλιο που ενέκρινε το µεσοπρόθεσµο πρόγραµµα 2012-2015 η υπουργός Τίνα Μπιρµπίλη, µε αποτέλεσµα ο Πρωθυπουργός να δώσει εντολή στον κ. Παπακωνσταντίνου «να δει το θέµα µε την Τίνα». Το επιχείρηµα της υπουργού είναι ότι από τη στιγµή που το ∆ηµόσιο, πωλώντας το 17% της ∆ΕΗ, παύει να έχει την πλειοψηφία στην επιχείρηση, δεν είναι υποχρεωµένο και δεν είναι σωστό να προβεί και στην παραχώρηση του 40%της λιγνιτικήςπαραγωγής. «Ή το ένα ή το άλλο. Και τα δύο δεν γίνεται», είπε η υπουργός.

Θυµίζουµε ότι η Κοµισιόν έχει δει θετικά την ελληνική πρόταση για ανταλλαγές λιγνιτικής ενέργειας της ∆ΕΗ µε ίσης ποσότητας ενέργειας ηλεκτρικών εταιρειών άλλων χωρών και ύστερα από έναν µαραθώνιο επαφών, έχει έρθει η ώρα να καταθέσει η Ελλάδα την τελική πρότασή της.

Άρθρο του Γιώργου Φιντικάκη

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

2