Αμεσα κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας!

ΝΙΚΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ*

Στα οικονομικά θέματα, η πορεία της κυβέρνησης μέχρι στιγμής είναι καταστροφική. Διατυπώνονται αντιδιαμετρικές απόψεις από υπουργούς. O υπουργός Οικονομικών εκφράζει αλλοπρόσαλλα αντικρουόμενες απόψεις από μέρα σε μέρα, και μερικές φορές την ίδια μέρα.

Στη διαπραγμάτευση στο Eurogroup έγιναν ακροβατισμοί και άσκοπες ακραίες αντιπαραθέσεις. Πολλά έγιναν για το στυλ και πολύ λίγα για την ουσία. H Ελλάδα πήγε στη διαπραγμάτευση ζητώντας χρήματα, αλλά ούτε χρήματα πήρε ούτε το χρέος μείωσε, ενώ υποχρεώθηκε στη συνέχιση του Μνημονίου χωρίς να πάρει κάποιο αντάλλαγμα. Ολες οι χώρες της Ευρωζώνης, ακόμα και η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, τάχτηκαν υπέρ της σκληρής γραμμής της Γερμανίας. Η Ελλάδα βρίσκεται εντελώς απομονωμένη. Πολλοί ανησυχούν για την πιθανότητα η Ελλάδα να βγει από την Ευρωζώνη, την Ευρωπαϊκή Ενωση και ίσως και το ΝΑΤΟ.

Οι κυβερνητικοί χειρισμοί δημιούργησαν τεράστια οικονομική αβεβαιότητα. Η πρόοδος τεσσάρων ετών και η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος εξανεμίστηκαν. Η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στο χείλος του γκρεμού. Το ελληνικό κράτος δεν έχει χρήματα να πληρώσει μισθούς, συντάξεις και τις δανειακές του υποχρεώσεις τον Μάρτιο και Απρίλιο. Ετσι η κυβέρνηση καταφεύγει σε επείγοντα αναγκαστικό δανεισμό από τα ασφαλιστικά ταμεία και από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις των αγροτών. Μέσα στη χώρα, δεν υπάρχουν άλλες πηγές χρημάτων. Χωρίς νέα χρηματοδότηση από την Ευρώπη, στο τέλος Μαρτίου η Ελλάδα θα βρίσκεται μπροστά στη χρεοκοπία. Θα μπορούσε ίσως να χρεοκοπήσει μέσα στο ευρώ και να αποφύγει το Grexit. Αυτό όμως προϋποθέτει στήριξη της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση (όπως το 2012), που δυστυχώς δεν έχει η παρούσα κυβέρνηση. Χωρίς αυτή τη στήριξη, η χρεοκοπία μέσα στο ευρώ θα καταλήξει πολύ γρήγορα έξοδος από το ευρώ. Η πιθανότητα χρεοκοπίας της Ελλάδας είναι περίπου 25 - 30%.

Η έξοδος από το ευρώ στη νέα δραχμή θα είναι εντελώς καταστροφική. Οι ελληνικές τράπεζες θα καταρρεύσουν. Η νέα δραχμή θα έχει ισοτιμία περίπου χίλιες νέες δραχμές ανά ευρώ, ενώ ήταν 340 παλιές δραχμές στο ευρώ. Η αγοραστική δύναμη του κόσμου θα μειωθεί στο μισό ή το ένα τρίτο της σημερινής. Οι πολίτες θα είναι πολύ πιο φτωχοί από τώρα. Θα υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις στην αγορά ακόμα και σε βασικά είδη, π.χ. φάρμακα και καύσιμα, γιατί θα υπάρχει έλλειψη συναλλάγματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορεί να χρηματοδοτεί το πρόγραμμά του κόβοντας μεγάλες ποσότητες νέων δραχμών αλλά αυτό θα αυξήσει τον πληθωρισμό και τη φτώχεια των πολιτών. Επιπλέον, η Ελλάδα θα είναι πια μια μικρή χώρα της Μέσης Ανατολής, έρμαιο των ισχυρών δυνάμεων της περιοχής και ιδιαίτερα της Τουρκίας.

Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας προτού βρεθούμε σε καταστροφή του μεγέθους της Μικρασιατικής. Μια τέτοια κυβέρνηση, με συμβουλές έγκυρων οικονομολόγων, θα μπορέσει να προτείνει πολύ καλύτερες λύσεις και θα έχει το κύρος να υπογράψει μακροχρόνιες συμφωνίες με τους δανειστές εν ονόματι όλων των Ελλήνων. Μια τέτοια κυβέρνηση πρέπει να κάνει μεταρρυθμίσεις που θα καταστήσουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική. Πρέπει να μειώσει το τεράστιο κράτος και τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και αυτό θα βοηθήσει τη μείωση της φορολογίας. Και ασφαλώς πρέπει να βλέπει τους Ευρωπαίους σαν συνεταίρους και φίλους και όχι σαν αντιπάλους.

Οι διαπραγματεύσεις

Στις διαπραγματεύσεις στο Eurogroup, η κυβέρνηση υποχώρησε σχεδόν σε όλα.

• Παρότι η ταμειακή κατάσταση της Ελλάδας είναι εξαιρετικά κρίσιμη, δεν κατάφερε να πάρει ούτε ένα νέο ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ.

• Δεν κατάφερε να πάρει την τελευταία δόση του προγράμματος (7,2 δισ.) που ήταν για το 2014, ούτε κάποιο κομμάτι της.

• Δεν κατάφερε να πάρει άδεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να αγοράσουν οι ελληνικές τράπεζες νέα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Η ΕΚΤ έχει βάλει όριο οι ελληνικές τράπεζες να μη διακρατούν πάνω από 15 δισ. έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Αυτό γιατί πολλά από τα χρήματα των ελληνικών τραπεζών είναι «στήριξη ρευστότητας» από την ΕΚΤ, που έχει δώσει 100 δισ. σε αυτές. Ο κ. Βαρουφάκης ζήτησε να αυξηθεί το ποσό που διακρατούν οι ελληνικές τράπεζες σε 25 δισ., αλλά ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι τού είπε «όχι» και ότι θα το κάνει «μόνο αν του το υποδείξει το Eurogroup».

• Δεν κατάφερε να πάρει «πρόγραμμα-γέφυρα» μερικών μηνών νέας χρηματοδότησης όπως πρότεινε πριν μπει η Ελλάδα σε νέο Μνημόνιο.

• Δεν κατάφερε να μειώσει την ονομαστική αξία του χρέους προς την Ε.Ε. (που έλεγε στις εκλογές ότι ήταν το κύριο ζητούμενο).

• Δεν κατάφερε ούτε καν να αρχίσει η συζήτηση για επιμήκυνση του χρέους (λύση που πρότεινα πρώτος εγώ με άρθρο στην «Καθημερινή»), ενώ ουσιαστικά την είχαν ήδη δεχτεί οι Ευρωπαίοι επί κυβερνήσεως Σαμαρά.

• Η πρόταση Βαρουφάκη για πρόγραμμα αέναων ομολόγων από την ΕΚΤ απερρίφθη από την ΕΚΤ.

• Η πρόταση Βαρουφάκη για πρόγραμμα πληρωμής ομολόγων μόνο όταν η Ελλάδα έχει ανάπτυξη δεν μπήκε στη συζήτηση.

Αντίθετα, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες, η κυβέρνηση δέχτηκε τα εξής:

• Επίβλεψη από την τρόικα (Ευρωπαϊκή Ενωση, ΔΝΤ και ΕΚΤ) με το νέο όνομα «θεσμοί».

• Δέχτηκε το παλιό Μνημόνιο και να γίνει αξιολόγηση πριν να πάρει την τελευταία δόση του 2014.

• Δέχτηκε να αρχίσει νέο Μνημόνιο με όρους υπό συζήτηση, χωρίς όμως η Ελλάδα να παίρνει χρήματα πριν συμφωνηθούν οι όροι.

Επιτεύχθηκε κάτι χρήσιμο για την Ελλάδα στη διαπραγμάτευση; Η ΕΚΤ έχει δώσει 100 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες υπό τον όρο να βρίσκεται η Ελλάδα σε Μνημόνιο. Αν δεν γινόταν συμφωνία παράτασης του Μνημονίου την προηγούμενη Παρασκευή, η ΕΚΤ μπορούσε να αποσύρει τη ρευστότητα, και ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες θα κατέρρεαν, θα έμπαιναν περιορισμοί στις μεταφορές χρημάτων και στις αναλήψεις και ίσως θα υπήρχε και «κούρεμα» μεγάλων καταθέσεων όπως στην Κύπρο. Η αποφυγή αυτού του καταστροφικού σεναρίου (προς το παρόν) είναι το μόνο επίτευγμα της διαπραγμάτευσης έως τώρα. Δυστυχώς, αυτό το σενάριο επανέρχεται, αφού το κράτος δεν έχει χρήματα να πληρώσει μισθούς, συντάξεις και τις δανειακές του υποχρεώσεις στο τέλος του μήνα.

 

 

* O κ. Νίκος Οικονομίδης είναι καθηγητής, Stern School of Business, New York University.

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

15

 

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του