Οι χώρες της Ευρωζώνης κινδυνεύουν να γίνουν μικρές... Ιαπωνίες

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι στη Γερμανία μεταχειρίζονται τα οικονομικά ως κλάδο της ηθικής φιλοσοφίας. Σε ολόκληρη τη διάρκεια της κρίσης της Ευρωζώνης ο νομικός σχολαστικισμός στάθηκε εμπόδιο στην άσκηση λογικής πολιτικής. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είναι γεμάτο δικηγόρους, όχι οικονομολόγους, αρχίζοντας από τον ίδιο τον Σόιμπλε.

Μεγάλες αποφάσεις συχνά καταλήγουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Η Ευρωζώνη έχασε χρόνο στην προσπάθειά της να κάνει πιο αυστηρούς τους δημοσιονομικούς κανόνες με στόχο ν’ αντιμετωπίσει κυρίως τα συμπτώματα (δημοσιονομικά ελλείμματα) και όχι τα αίτια (προβληματική δομή και διαλυμένες τράπεζες). Πρόσφατα το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο υπονόμευσε την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που έσωσε την Ευρωζώνη το 2012, δηλαδή το δεύτερο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ) απεριόριστου ύψους. Και τώρα εξαιτίας του υπερβολικού νομικισμού έχει στραπατσαριστεί η τραπεζική ένωση, η οποία δεν θ’ ανταποκριθεί στην υπόσχεση να σπάσει τον φαύλο κύκλο μεταξύ τραπεζών και κρατών.

Εχοντας επιζήσει από την κρίση και έχοντας επιτύχει αναιμική ανάπτυξη, τώρα η Ευρωζώνη απειλείται από έναν νέο κίνδυνο: τον αποπληθωρισμό. Ωστόσο, η εμφάνιση των δικηγόρων και πάλι αποτελεί εμπόδιο στην υιοθέτηση αποτελεσματικής πολιτικής. Η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών αποτελεί τη βασική εργασία της ΕΚΤ. Ακόμη και η υπερσυντηρητική κεντρική τράπεζα της Γερμανίας συμφώνησε πως η ΕΚΤ θα πρέπει να δράσει προκειμένου να μην υπάρξει αποπληθωρισμός ή ακόμη και μακρά περίοδος χαμηλού πληθωρισμού. Ο γερμανικός νομικισμός επηρεάζει και την ΕΚΤ. Ο πρόεδρός της, ο Μάριο Ντράγκι, υποσχέθηκε τον Ιούλιο του 2012 να κάνει «ό,τι χρειαστεί» προκειμένου να σώσει το ευρώ και τώρα φαίνεται ότι κάνει ό,τι χρειάζεται προκειμένου να αποφύγει μια δύσκολη απόφαση. Πολλοί περιμένουν ότι η συμφωνία επί της αρχής του κ. Γενς Βάιντμαν, προέδρου της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, όσον αφορά στην αγορά περιουσιακών στοιχείων από την ΕΚΤ, θα μετατραπεί σε διαφωνία επί των συγκεκριμένων μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν. Ο κ. Βάιντμαν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι προτιμάει η λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση να επιτευχθεί μέσω της αγοράς ιδιωτικού και όχι δημοσίου χρέους.

Επειδή όμως είναι πιθανό να μην υπάρχει επαρκής ποσότητα ιδιωτικού χρέους, η ΕΚΤ αφότου μειώσει λίγο ακόμη το βασικό επιτόκιο ή επιβάλει αρνητικό επιτόκιο στις τράπεζες, ίσως να καταλήξει ν’ αγοράζει δημόσιο χρέος. Ο γερμανικός νομικισμός αποτελεί σύμπτωμα βαθύτερων διαφωνιών: οι κυβερνήσεις θέλουν την άνεση που χαρίζει το κοινό νόμισμα, αλλά όχι τον επιμοιρασμό του κινδύνου και τη μεταφορά πόρων των ομοσπονδιών.

Η Γερμανία απορρίπτει το ενδεχόμενο να αναλάβει βάρη άλλων. Εμπόδισε την υιοθέτηση ευρωομολόγων και κοινού ταμείου για τη διάσωση προβληματικών τραπεζών. Διέσωσε προβληματικές χώρες μέσω δανείων, αλλά μόνο υπό αυστηρούς όρους. Εκανε αυστηρότερους τους δημοσιονομικούς κανόνες και επιμόνως καταγράφει μεγάλο πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, επιδεινώνοντας τον αποπληθωρισμό και προκαλώντας πολιτικές αντιδράσεις, πιο πρόσφατα σε Γαλλία και Ιταλία. Και όποτε οι Γερμανοί υπουργοί κάνουν τα στραβά μάτια, υπάρχουν η κεντρική τράπεζα και το Συνταγματικό Δικαστήριο που προσπαθούν να εμποδίσουν την ανάληψη βαρών από κοινού μέσω της ΕΚΤ. Η υπεράσπιση του εθνικού θησαυροφυλακίου είναι συναρπαστική δουλειά για δικηγόρους, αλλά δεν συνιστά καλή διαχείριση κρίσεων. Προκειμένου να λειτουργήσει όπως πρέπει, μια νομισματική ένωση χρειάζεται μια δόση δημοσιονομικής ένωσης. Μέχρι να παρέμβει η ΕΚΤ ως δανείστρια ύστατου καταφυγίου το 2012, οι χώρες της Ευρωζώνης ήταν στην πραγματικότητα μικρές Αργεντινές, αφού όλες δανείζονταν σε ξένο νόμισμα. Αν η ΕΚΤ δεν αναλάβει γρήγορα δράση προκειμένου να αποτρέψει την εμφάνιση αποπληθωρισμού, τότε οι χώρες της Ευρωζώνης μπορεί να μετατραπούν σε μικρές Ιαπωνίες.

 

 

THE ECONOMIST

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

10

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του