Γιενς Βάιντμαν: «Η Ελλάδα να συνεχίσει στην ίδια πολιτική»

Ο πρόεδρος της Bundesbank και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ Γιενς Βάιντμαν μιλώντας στην «Κ» τάσσεται υπέρ του bail-in.

«Ευθύνη του κάθε κράτους - μέλους» είναι η διασφάλιση των προοπτικών της Ευρωζώνης, σύμφωνα με τον πρόεδρο της γερμανικής Bundesbank και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Γιενς Βάιντμαν. Ο κ. Βάιντμαν τάσσεται υπέρ του bail-in, υπερασπίζεται τα πλεονάσματα της Γερμανίας και τονίζει τη ζωτική σημασία της καινοτομίας και της εξωστρέφειας για να επανέλθει η Ελλάδα στην υγιή ανάπτυξη.

– Γιατί ψηφίσατε κατά της πρόσφατης απόφασης για τη μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ; Δεν είναι πολύ κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ ο πληθωρισμός; Βλέπετε πραγματικά έναν μεσοπρόθεσμο κίνδυνο ανεξέλεγκτης αύξησης του πληθωρισμού;

– Χωρίς να θέλω να σχολιάσω τη δική μου ψήφο ή αυτή των συναδέλφων μου, μπορώ να πω ότι όταν μιλήσαμε για τα βασικά επιτόκια τον Νοέμβριο η συζήτηση αφορούσε περισσότερο το πότε έπρεπε να δράσουμε παρά το αν μία επεκτατική πολιτική ήταν κατάλληλη. Η μειοψηφία ήθελε να δει πρώτα τι αντίκτυπο θα είχε η ισχυρή και απροσδόκητα απότομη μείωση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τον Οκτώβριο στις προγνώσεις για τον πληθωρισμό κατά την επόμενη διετία. Παρότι προβλέπουμε ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα παραμείνει χαμηλός για παρατεταμένο διάστημα, ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού είναι επίσης πολύ χαμηλός. Οι πιο μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν σταθερά σε ένα επίπεδο που συνάδει με τον ορισμό που έχουμε δώσει στη σταθερότητα των τιμών. Αλλά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια για μεγάλη χρονική περίοδο συνεπάγονται κινδύνους και παράπλευρες συνέπειες.

Για να κερδηθεί χρόνος

– Σε πρόσφατη ομιλία σας στο Harvard, ισχυριστήκατε ότι «η επιβάρυνση της νομισματικής πολιτικής με όλο και περισσότερες υποχρεώσεις σταθεροποίησης, η σταθεροποίηση θα γίνεται όλο και πιο απατηλή». Βραχυπρόθεσμα ωστόσο δεν ισχύει ότι μόνο η ΕΚΤ έχει την κατάλληλη προοπτική και επαρκές οπλοστάσιο για να αποτρέψει τη διάλυση του ευρώ;

– Η εκτυπωτική μηχανή είναι όντως ένα ισχυρό εργαλείο. Αλλά οι συνθήκες της Ε.Ε. περιορίζουν τη χρήση του από το Ευρωσύστημα - και για τους σωστούς λόγους. Μόνο αν επιμείνει στη στενή της εντολή θα μπορέσει μία κεντρική τράπεζα να διατηρήσει την ανεξαρτησία της, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί ο στόχος της σταθερότητας των τιμών. Επιπροσθέτως, η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να επιλύσει την κρίση - μόνο να κερδίσει χρόνο. Ο ESM συστήθηκε ακριβώς γι’ αυτό τον σκοπό - για να κερδηθεί χρόνος. Τελικά, είναι ευθύνη του κάθε κράτους - μέλους να διασφαλίσει την καλή λειτουργία της νομισματικής ένωσης, μέσω συνετών δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών. Το Ευρωσύστημα δεν μπορεί να καλύψει την έλλειψη δράσης σε αυτά τα πεδία.

Ευρωσύστημα - δανειστής

– Δεν αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι του να μετατραπεί η ΕΚΤ σε δανειστή έσχατης καταφυγής κρατών με τους όρους για την αγορά ομολόγων που θέτει η τράπεζα μέσω του OMT;

– Δεν γνωρίζω κανέναν συνάδελφο στο διοικητικό συμβούλιο που ζητά να γίνει το Ευρωσύστημα δανειστής έσχατης καταφυγής κρατών. Αυτό απαγορεύεται ρητά από τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Εχετε δίκιο, ωστόσο, ότι η αιρεσιμότητα του προγράμματος OMT είναι σχεδιασμένη ώστε να μην καταλήξουμε αιχμάλωτοι της πολιτικής. Μπορεί όμως η αξιοπιστία του προγράμματος να πληγεί. Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ μπορεί να βρεθεί ενώπιον του εξής διλήμματος: αν το κράτος - μέλος δεν συμμορφώνεται με την αιρεσιμότητα, η συνέχιση του προγράμματος αγοράς ομολόγων μπορεί να δημιουργήσει στις χρηματαγορές ακριβώς την αναταραχή εκείνη που το OMT δημιουργήθηκε για να αποτρέψει.

– Εχετε πει ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν συχνά χρησιμοποιήσει την ΕΚΤ ως βαλβίδα ασφαλείας έναντι της δικής τους αδράνειας. Μακροπρόθεσμα μπορεί να επιβιώσει το ευρώ χωρίς κάποια εκδοχή ομοσπονδιακής δημοσιονομικής πολιτικής;

– Ο έλεγχος και η οικονομική ευθύνη πρέπει να ευθυγραμμίζονται για να παράγει ένα σύστημα υπεύθυνες αποφάσεις. Σε σχέση με τη νομισματική ένωση, αυτό σημαίνει ότι επί της αρχής υπάρχουν δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να επιμείνουμε στο υφιστάμενο πλαίσιο του Μάαστριχτ, βασισμένο σε εθνικές πολιτικές, που όμως αποκλείει την αμοιβαιοποίηση των δανειακών υποχρεώσεων των κρατών. Η δεύτερη είναι να εγκαθιδρύσουμε μία δημοσιονομική ένωση όπου οι κοινές υποχρεώσεις συνδυάζονται με κοινή λήψη αποφάσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη - μέλη θα πρέπει να παραιτηθούν από ουσιώδες μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας υπέρ της Ευρώπης, κάτι που θα απαιτήσει αλλαγή στις συνθήκες της Ε.Ε. και στα εθνικά συντάγματα. Στην παρούσα φάση, δεν βλέπω να υπάρχει η στήριξη της κοινής γνώμης, ούτε η πολιτική βούληση για ένα τόσο προωθημένο βήμα.

«Επενδύστε» σε καινοτομία και εξωστρέφεια

– Η λογική του bail-in δεν αυξάνει την πίεση στις τράπεζες του Νότου, συντηρώντας στα ύψη το κόστος δανεισμού για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;

– Πριν από την κρίση, οι επενδυτές και οι τράπεζες δεν ελάμβαναν επαρκώς υπόψη τους κινδύνους που συνεπάγονταν οι επενδυτικές τους αποφάσεις. Στη συνέχεια ο φορολογούμενος κλήθηκε να πληρώσει τον λογαριασμό για τις προβληματικές τράπεζες. Αυτό βρίσκεται στη ρίζα των πιεστικών δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες του ευρώ. Το καθεστώς του bailin αποτελεί συνεπώς αναπόσπαστο στοιχείο της τραπεζικής ένωσης. Θα συμβάλει σ’ ένα πιο σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ευνοώντας έτσι τον δανεισμό προς την πραγματική οικονομία και ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επιπλέον, θα υπάρξει χρόνος για να προσαρμοστούν οι τράπεζες.

– Τάσσεστε υπέρ της επαρκούς στάθμισης του κινδύνου που αντιπροσωπεύουν τα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων των τραπεζών. Γιατί; Τι συνέπεια θα είχε αυτό για μια χώρα σαν την Ελλάδα;

– Η κρίση έχει διαψεύσει πλήρως την ιδέα ότι το κρατικό χρέος δεν εμπεριέχει ρίσκο. Ο θανάσιμος δεσμός μεταξύ υπερχρεωμένων κρατών και τραπεζών πρέπει να σπάσει. Αυτό θα συμβεί μόνο αν η τραπεζική ένωση συνδυαστεί με τη σωστή ρυθμιστική αντιμετώπιση της έκθεσης σε κρατικά χρέη. Τότε, ο κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά από την ανάγκη διάσωσης τραπεζών θα μειωθεί και έτσι θα περιοριστεί το κόστος χρηματοδότησης των κρατών. Ωστόσο, κι εδώ πρέπει να δοθεί στις τράπεζες μία μεταβατική περίοδος.

– Μπορεί η Ελλάδα να επανέλθει σε υγιή επίπεδα ανάπτυξης και να καταστήσει το χρέος της βιώσιμο στα επόμενα χρόνια, με την εξαιρετικά σφιχτή δημοσιονομική πολιτική που έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει;

– Εχω πλήρη συνείδηση του ότι η Ελλάδα βιώνει θεμελιώδεις αλλαγές με τεράστιο πόνο για τον λαό της. Αλλά η πολιτική που ακολουθείται ήδη δείχνει σημάδια διόρθωσης της μακροοικονομικής κατάστασης. Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι πλέον ορατό και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Αυτές οι πρώτες επιτυχίες πρέπει να εκληφθούν ως ενθάρρυνση για να επιμείνει η κυβέρνηση στην ίδια πολιτική, δεδομένου ότι δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμα όλα τα συμφωνημένα μέτρα προσαρμογής. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, θα ανέμενα ότι η κύρια πηγή ανάπτυξης για την Ελλάδα θα είναι η εξωτερική ζήτηση. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη εφαρμοστεί και αυτές που η χώρα έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει, αλλά και η συνέχιση της εγκράτειας των τελευταίων ετών σε μισθούς και τιμές, θα στηρίξουν αυτήν την προσπάθεια. Η καινοτομία και ο υψηλότερος βαθμός ένταξης σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας θα είναι πιο απαραίτητες για την ανάπτυξη απ’ ό,τι παλαιότερα. Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των εφοδιαστικών δυνατοτήτων είναι κρίσιμη.

– Πώς βλέπετε την κριτική που ασκείται στη γερμανική οικονομική πολιτική, μεταξύ άλλων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία τα γερμανικά πλεονάσματα είναι «ένα βάρος για τον κόσμο»;

– Το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας -7% του ΑΕΠείναι αναμφίβολα πολύ υψηλό. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός υποκρύπτει σημαντικές πρόσφατες μεταβολές. Το πλεόνασμα έναντι των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης έχει μειωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ μεταξύ του 2009 και του 2012 χάρη στις πολιτικές προσαρμογής. Δεδομένων των αλυσίδων αξίας της γερμανικής βιομηχανίας, η υπόλοιπη Ευρώπη ωφελείται κι αυτή από ισχυρή γερμανική εξαγωγική δραστηριότητα προς την Κίνα ή τις ΗΠΑ. Συνεπώς η τεχνητή μείωση της ανταγωνιστικότητας της Γερμανίας είναι μια στρατηγική που υπονομεύει τον εαυτό της. Επιπλέον, οι θετικές συνέπειες για τη Νότια Ευρώπη της αύξησης των δημοσιονομικών δαπανών στη Γερμανία έχουν υπερεκτιμηθεί. Τέλος, η δημοσιονομική κατάσταση της Γερμανίας είναι σημαντική για την αξιοπιστία των ευρωπαϊκών μηχανισμών διάσωσης.

– Ανησυχείτε ότι η συμφωνία για τον κατώτατο μισθό μεταξύ των εταίρων του νέου Μεγάλου Συνασπισμού στη Γερμανία θα έχει αρνητικές συνέπειες για την απασχόληση;

– Η συμφωνία ορίζει ότι θα επιβληθεί κατώτατος μισθός 8,50 ευρώ την ώρα. Σήμερα ένας στους έξι εργαζόμενους στη Γερμανία λαμβάνουν ωριαίο μισθό χαμηλότερο από αυτό το επίπεδο. Στην ανατολική Γερμανία είναι πάνω από ένας στους τέσσερις. Συνεπώς αναμένεται ο νέος ενιαίος κατώτατος μισθός να επιδράσει στην απασχόληση. Αν συμβεί αυτό, το νέο μέτρο θα πλήξει ακριβώς εκείνους τους εργαζόμενους –τους πιο χαμηλόμισθους– που επιχειρεί να βοηθήσει.

 

 

 

Συνέντευξη στον Γιαννη Παλαιολογο

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

 

 

9

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του