Ενα νέο πακέτο δεν λύνει το πρόβλημα...

Tου Charles Wyplosz*

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μαθηματική διάνοια για να παρατηρήσει ότι η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας έχει επιδεινωθεί από τότε που εντάχθηκε στα προγράμματα της τρόικας. Το ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί –και εξακολουθεί να το κάνει– κατά 30% συνολικά τα έξι χρόνια της ύφεσης.

Η ανεργία ανέρχεται στο 27% γενικά και ειδικά η νεανική στο 57% (ναι, αυτό είναι 57% και όχι, 5,7%). Στα τέλη του 2009, τις παραμονές της κρίσης, το δημόσιο χρέος αντιστοιχούσε στο 130% του ΑΕΠ και σήμερα στο 175%. Οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν 30%, εν μέρει λόγω εκροής τους στο εξωτερικό και εν μέρει λόγω αναγκαστικής χρήσης τους από τους πολίτες. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν φθάσει στα πρωτοφανή επίπεδα του 25% και του 31% αντίστοιχα. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν επαρκούν για να περιγράψουν τη συντελούμενη τραγωδία.

Η «συγγνώμη του ΔΝΤ» φέτος τον Ιούνιο αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «η Ελλάδα προσέτρεξε καθυστερημένα στο ΔΝT και ο χρόνος διαπραγμάτευσης ήταν βραχύς, ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι απέκλεισαν την αναδιάρθρωση χρέους και δεν ήθελαν να παράσχουν επιπλέον οικονομικές εγγυήσεις». Το χειρότερο ίσως είναι ότι ακόμα υπάρχει η ίδια απροθυμία να γίνει αντιληπτή η πραγματικότητα και να αφήσουμε την κρίση πίσω μας. Είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να υπάρξει διαχείριση της κρίσης σε κάποια άλλη χώρα της Ευρωζώνης με την επανάληψη του ίδιου μοντέλου.

Σήμερα το ελληνικό χρέος ανέρχεται σχεδόν στα 320 δισ. ευρώ.

Τα «δάνεια» από την Ευρώπη στην Ελλάδα συνιστούν και τον σημαντικότερο παράγοντα στη διόγκωση του χρέους από την αρχή της κρίσης.

Αν και το 2012 με το πρόγραμμα PSI μειώθηκε το χρέος κατά σχεδόν 60 δισ. ευρώ, τις περισσότερες απώλειες υπέστησαν οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες χρειάστηκαν ανακεφαλαιοποίηση, οδηγώντας σε φαύλο κύκλο.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να επανέλθει σε σταθερή ανάπτυξη υπό το ογκώδες χρέος της, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ανήκει σε επίσημους φορείς. Η Ελλάδα είναι εύλογα υποψήφια της Λέσχης των Παρισίων, της ανεπίσημης ομάδας των επισήμων πιστωτών, που αναζητούν συντονισμένα λύσεις για τις δυσκολίες αποπληρωμής των χωρών-οφειλετριών.

Στην πραγματικότητα, το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα κάποιας αναδιάρθρωσης χρέους. Η μείωση του χρέους μπορεί να επιτευχθεί με ανταλλαγή ή παραγραφή, με παράταση και χαμηλά επιτόκια, με ανταλλαγή έναντι ομολόγων τύπου Brady bonds κ.ά. Το ΔΝΤ έχει αναφέρει μια ελάφρυνση χρέους ισοδύναμη με 4% του ΑΕΠ, αλλά όταν το χρέος φθάνει στο 175% του ΑΕΠ αυτή η μείωση είναι ανούσια και μη ρεαλιστική, διαιωνίζοντας την κρίση. Μια μεγαλύτερη ελάφρυνση χρειάζεται ισχυρότερα εργαλεία, όπως η νομισματοποίηση του χρέους.

Η Ελλάδα, ως μικρή χώρα, είναι μία καλή αρχή – το χρέος της είναι μόλις το 3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης έναντι του 20% της Ιταλίας. Τα ηθικά διλήμματα, βέβαια, ορθώς διατυπώνονται. Μια αναδιάρθρωση ίσως παρακινήσει την Ελλάδα και άλλες χώρες να δανειστούν πιο πολύ, παρά να οργανώσουν τον οίκο τους. Ομως, η αναδιάρθρωση θα απαντήσει σε ένα εντελώς διαφορετικό πρόβλημα, την τάση των οικονομικά σταθερών χωρών να μεταθέτουν το πρόβλημα, αναγκάζοντας τις χρεωμένες και αδύναμες χώρες να δανείζονται παρά να αναδιαρθρώνουν τα χρέη τους νωρίς.

* Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών στο Graduate Institute. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα οικονομικών αναλύσεων VoxEU.org.

 

 

Πηγή: kathimerini.gr

 

 

9

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του