Η Ελλάδα μπορεί να ανακάμψει εάν...

Συνέντευξη του Τζορτζ Σόρος στον Αθανασιο Ελλις

Ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος μιλάει στην «Κ» για τις μεταρρυθμίσεις, το ενδεχόμενο «κούρεμα» και τον ρόλο της Γερμανίας

Η Ελλάδα έχει «πιάσει πάτο», τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος, ο οποίος -με δεδομένο ότι «κάποιες μεταρρυθμίσεις έχουν αρχίσει να αποδίδουν»- εκτιμά ότι εάν υπάρξει περαιτέρω «κούρεμα» του χρέους της, η χώρα μπορεί να εισέλθει σε πορεία ανάκαμψης.

Ενας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου -έγινε διάσημος όταν το 1992 «γονάτισε» την Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας-, ο 83χρονος πρόεδρος του Soros Management Fund, ο οποίος βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην Αθήνα και μίλησε σε συνέδριο που διοργάνωσε το Ιδρυμα Νιάρχου για τη φιλανθρωπία, επικρίνει τη Γερμανία για την πολιτική λιτότητας, εκφράζει την ανησυχία του για το μέλλον της Ευρώπης και μιλάει για την ανθρωπιστική πρωτοβουλία που αναπτύσσει για την Ελλάδα.

– Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Πρέπει να υπάρξει περαιτέρω απομείωση μετά τις γερμανικές εκλογές;

– Το ΔΝΤ έχει δίκιο όταν λέει ότι το βάρος του χρέους είναι υπερβολικά μεγάλο για να είναι ποτέ δυνατόν να αποπληρωθεί πλήρως. Η υπόσχεση για διαγραφή χρέους, εάν υλοποιηθούν κάποιες προϋποθέσεις, θα ήταν δυνατόν να είναι το κομβικό σημείο αντιστροφής που θα μπορούσε να εισαγάγει την Ελλάδα στην πορεία της ανάκαμψης.

– Είστε από τους καλύτερους γνώστες των αγορών. Το Grexit έχει όντως αντικατασταθεί από το Grecovery, όπως υποστηρίζει ο Ελληνας πρωθυπουργός;

– Οχι ακόμη. Αυτή η εξέλιξη θα εξαρτηθεί από την υλοποίηση της υπόσχεσης για διαγραφή χρέους. Τότε θα αλλάξουν οι συνθήκες για την Ελλάδα. Η χώρα θα βρεθεί σε μια ισορροπία και θα μπορέσει να αναπτυχθεί και πάλι.

– Πότε θα τελειώσει αυτή η καταστροφική για την Ελλάδα ύφεση;

– Ισως να έχει φθάσει στον πάτο. Οι συνθήκες στην Ελλάδα είναι ήδη πολύ άσχημες. Εχει υποστεί το μεγαλύτερο κόστος. Πάντως, κάποιες μεταρρυθμίσεις έχουν αρχίσει να αποδίδουν. Ομως, κατά την άποψή μου, οι συνθήκες στην υπόλοιπη Ευρώπη θα επιδεινωθούν μέσα στους επόμενους 12 με 18 μήνες, και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, θα συνεχίσουν να διολισθαίνουν.

– Στην Ελλάδα θεωρούμε ότι η αυστηρή λιτότητα δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση.

– Είναι προφανές ότι η Ελλάδα πρέπει να περικόψει δημόσιες δαπάνες, αλλά δεν μπορείς να βγεις από το υπερβολικό χρέος μέσω της συρρίκνωσης της οικονομίας. Μόνο με ανάπτυξη μπορείς να το πετύχεις.

– Εχετε περιγράψει τη λιτότητα ως λάθος πολιτική.

– Η πολιτική που προβάλλεται από τους πιστωτές και ειδικά τη Γερμανία είναι λάθος για τη συγκεκριμένη κατάσταση. Μπορεί η πολιτική αυτή να αποδίδει σε μια συγκεκριμένη χώρα που είναι μέλος μιας νομισματικής ένωσης ή σε μια χώρα που είναι επιτυχημένη οικονομία, όπως είναι η Γερμανία, αλλά δεν λειτουργεί για μια ολόκληρη νομισματική ένωση ως ολότητα. Θα έπρεπε να βρουν μια ευρωπαϊκή λύση για τα προβλήματα της Ευρώπης, ενώ αυτή τη στιγμή η τάση είναι η κάθε χώρα να βρει τη δική της λύση και να διαφύγουν από την κοινή ανάληψη του βάρους.

Πιστεύω βαθιά στην Ευρώπη, αλλά βλέπω να αναπτύσσεται ένα αντιευρωπαϊκό αίσθημα που θα καταστρέψει την Ε.Ε., εκτός αν αλλάξουν οι πολιτικές. Πρέπει να αντιληφθούν ότι τα πράγματα έχουν γίνει λάθος. Η Ελλάδα εκμεταλλεύθηκε τους κανόνες, αλλά ακόμη και η Γερμανία το έκανε. Ολοι κάτι έκαναν. Οι κανόνες που δημιουργήθηκαν είχαν πρόβλημα. Υπάρχει πρόβλημα στην οικοδόμηση της Ευρώπης. Οι Συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισσαβώνας δεν είχαν πρόνοιες για καταστάσεις όπως οι σημερινές, αλλά παρά ταύτα ισχύουν και εφαρμόζονται. Οι κανόνες μπορούν φυσικά να αλλάξουν αλλά αυτό θα απαιτήσει χρόνο. Ετσι, λειτουργούμε με κανόνες που δεν μπορούν να αποδώσουν.

– Είστε επικριτικός για τη Γερμανία. Υστερα από τρία χρόνια κρίσης, πώς αποτιμάτε τη στάση του Βερολίνου έναντι της Αθήνας;

– Είναι τιμωρητική και κοντόφθαλμη. Αυτοί που έκαναν κατάχρηση του συστήματος και προκάλεσαν την κρίση δεν είναι αυτοί που έχουν υποστεί τις συνέπειες. Αν και το σύστημα χρειάζεται μια σε βάθος αναδιοργάνωση, τα θύματα δικαιούνται κάποια κατανόηση. Αυτό είναι μέρος του πνεύματος συνεργασίας και αλληλεγγύης που πρέπει να είναι το θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

– Διαπιστώνετε στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης απουσία ηγετικού ρόλου;

– Βρισκόμαστε σε μια δυναμική ανισορροπία, όπου ιδέες και πολιτικές που θα απέδιδαν κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή δεν το κάνουν τώρα. Η Γερμανία είναι μια απρόθυμη ηγέτις. Δεν είναι όπως οι ΗΠΑ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο που ήταν έτοιμες να γίνουν και έγιναν η ηγέτιδα δύναμη του ελεύθερου κόσμου. Οι Αμερικανοί προώθησαν το σχέδιο Μάρσαλ και η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Γερμανία υπήρξαν ενθουσιώδεις και πιστοί σύμμαχοι και εταίροι τους. Αν η Γερμανία είχε ένα τέτοιο όραμα σήμερα, δεν θα είχε υπάρξει καμία κρίση. Αυτή η κρίση δεν ήταν απαραίτητο ή αναπόφευκτο να συμβεί.

– Τι είναι το Open Society Initiative for Europe και πώς θα λειτουργήσει στην Ελλάδα;

– Το OSIFE προσπαθεί να αναβιώσει το πνεύμα της ευρωπαϊκής συνεργασίας και αλληλεγγύης, που αποτέλεσε την αρχική κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η κρίση του ευρώ έχει ήδη μετατρέψει την Ενωση από μια εθελοντική συμβίωση ίσων σε μια σχέση πιστωτών - χρεωμένων, από την οποία δύσκολα φεύγει κάποιος και η οποία απειλεί να καταστεί μόνιμη. Στην Ελλάδα η πρωτοβουλία θα επαναλάβει και θα συνεχίσει την τριακονταετή παράδοση των ιδρυμάτων Open Society στην ανατολική Ευρώπη. Θα στηριχθεί σε μια συμβουλευτική επιτροπή που θα αποτελείται από διαπρεπείς Ελληνες πολίτες που υιοθετούν τις αρχές μιας ανοιχτής κοινωνίας.

Διαφωνώ με την αντίδραση κατά των μεταναστών

– Οι Ελληνες πολίτες αντιδρούν έντονα στην υπερβολική λιτότητα.

– Οι άνθρωποι στην Ελλάδα δεν έχουν προκαλέσει το πρόβλημα. Και εδώ υπεισέρχεται η αίσθηση της αδικίας. Οι απλοί άνθρωποι νιώθουν την αδικία, πονούν και είναι νευριασμένοι. Και συχνά στρέφονται κατά των μεταναστών. Αντιλαμβάνομαι την οργή, είναι φυσική αντίδραση, αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω. Δεν βοηθάει.

– Ανησυχείτε ότι το πνεύμα (ή ακόμη και οι εγκαταστάσεις) της πρωτοβουλίας που αναπτύσσετε στην Ελλάδα μπορεί να γίνουν στόχος της Χρυσής Αυγής;

– Η «Αλληλεγγύη Τώρα» προσπαθεί να επιδείξει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς τα θύματα της κρίσης του ευρώ, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Καθώς η πρωτοβουλία στοχεύει στη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας, υπολογίζουμε στην υποστήριξη του ελληνικού πληθυσμού για να την προστατέψουν από αυτούς που εκμεταλλεύονται την κρίση για να ενισχύσουν το μίσος και τις συγκρούσεις. Η μέχρι τώρα απάντηση της κοινωνίας των πολιτών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική.

– Θεωρείτε πως η ξενοφοβία της Χρυσής Αυγής είναι αποτέλεσμα της κρίσης και ότι η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών θα περιορίσει σημαντικά αυτό το μέχρι πρόσφατα ανύπαρκτο φαινόμενο στην Ελλάδα;

– Ναι.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

8