Υπάρχει ζωή έξω από το ευρώ; Η διακύμανση των ευρωπαϊκών νομισμάτων, σε σχέση με το ευρώ.

Αρχική | Οι Δράσεις μας | Μελέτες | Υπάρχει ζωή έξω από το ευρώ; Η διακύμανση των ευρωπαϊκών νομισμάτων, σε σχέση με το ευρώ.

16 Μαϊου 2013
Γιάννης Σιάτρας

“Ποιοί είναι υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και της επιστροφής της στη δραχμή;” ρώτησε ο κ. Daniel Mitchel, συνεργάτης του αμερικανικού Cato Institute, προς το φιλελεύθερο ακροατήριό του, κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης που έγινε απόψε, στα πλαίσια του “Athens, 2013 - Free Market Road Show”, μίας εκδήλωσης που οργανώνεται από το Austrian Economics Center, κάθε έτος σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης.

Κανείς δεν απάντησε. Αυτό ήθελε και ο κ. Mitchel. Για να πάρει φόρα στη συνέχεια και να μας πει: “Μα και βέβαια! Ποιός θέλει να επιστρέψει σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, όπου το χρήμα θα χάνει καθημερινά την αξία του;”

Δυστυχώς, ο χρόνος είχε περάσει και η συζήτηση τελείωσε πριν προλάβω να αντικρούσω τα “επιχειρήματα” του κ. Mitchel (τον οποίο κατά τα δύο τελευταία χρόνια έχω συναντήσει σε διάφορα συνέδρια “φιλελεύθερης” κατεύθυνσης, ανά την Ευρώπη). Ήθελα να του πω ότι, θα πρέπει πια να πάψει αυτός ο σύγχρονος …”αστικός μύθος” για τον υπερπληθωρισμό, για την κατάρρευση των πάντων, ή ακόμη και για τα ...τάνκς έξω από τις τράπεζες, που μας έλεγε παλαιότερα ο κ. Πάγκαλος!

Ανέκαθεν ήμουν υπέρ της Ευρωζώνης. Και υπέρ μίας ενωμένης Ευρώπης. Όμως, υπό προϋποθέσεις. Και πάντα με βάση την αλήθεια και την πλήρη γνώση. Μία γνώση την οποία, όπως διαπίστωσα στην κατ’ ιδίαν συζήτηση που είχα στη συνέχεια με τον κ. Mitchel, δεν την έχει ούτε ο ίδιος. Συνθήματα αναμασά. “Τσιτάτα” πετάει στους δημόσιους λόγους του, έτσι, για να εντυπωσιάζει. Το ίδιο κάνουν άλλωστε πολλοί πολιτικοί μας.

Έχει όμως ενδιαφέρον να δούμε τί συμβαίνει. Έχουν βάσει τα όσα, τόσο εύκολα και απροβλημάτιστα λένε ο κ. Mitchel και άλλοι “επαγγελματίες ρήτορες”; Υπάρχει ζωή “έξω από το ευρώ”; Ποιά είναι η διακύμανση των ευρωπαϊκών νομισμάτων, σε σχέση με το ευρώ; Ποιό είναι το επίπεδο του πληθωρισμού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που είναι ή που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Κατ’ αρχάς, θέλω να ξεκινήσουμε με ένα βασικό αξίωμα: “Η νομισματική σταθερότητα μίας χώρας, δεν εξαρτάται από την ονομασία του νομίσματος. Εξαρτάται αποκλειστικά από την ποιότητα του πολιτικού συστήματος και τις πράξεις των προσώπων που είναι υπεύθυνα για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής της χώρας.”

Για πολλούς, το ζήτημα της παραμονής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, έγινε κάτι σαν μία σύγχρονη “μεγάλη ιδέα”. Ένα “ταμπού”, το οποίο πρέπει να υπερασπιστούμε με κάθε θυσία.

Από την άλλη πλευρά, η αποχώρηση από την Ευρωζώνη, παρουσιάστηκε από άλλους σαν μία ζωτική ανάγκη. Μία αναγκαία συνθήκη για να υπάρξει ανάκαμψη στην ελληνική οικονομία.

Δεν είναι του παρόντος να καταγράψουμε τα σοβαρά πλεονεκτήματα, αλλά και πάρα πολύ σοβαρά μειονεκτήματα της σημερινής Ευρωζώνης. Επίσης, δε νομίζουμε ότι είναι σκόπιμο να παραθέσουμε τους λόγους για τους οποίους μία έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη θα προκαλούσε μία άνευ προηγουμένου αναστάτωση στη χώρα, αλλά και στη ζωή μας. Και αυτό, όχι επειδή μία έξοδος από την Ευρωζώνη δε μπορεί να γίνει, αλλά επειδή καθώς δεν υπάρχει κάποιο ανάλογο προηγούμενο, κανείς δε μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα στο πώς θα ρυθμίζονταν όλα τα τεχνικά ζητήματα της αλλαγής του νομίσματος, κυρίως αυτά που έχουν να κάνουν με το δανεισμό του δημοσίου ή και των ιδιωτών.

Αυτό το οποίο θέλουμε να ερευνήσουμε στο παρόν άρθρο, είναι το “πώς είναι η ζωή έξω από το ευρώ”. Δηλαδή, το ποιά είναι, διαχρονικά, η ισοτιμία (με το ευρώ) των νομισμάτων των χωρών που ανήκουν μεν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά που παραμένουν εκτός της Ευρωζώνης. Επίσης, είναι χρήσιμο να δούμε την πορεία των νομισμάτων άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπάρχει όντως η “καταστροφή” που -τόσο επίμονα- αναφέρουν επί 2-3 χρόνια οι υπερασπιστές του ευρώ και οι διάφοροι (συχνά περιστασιακοί) “ευρωλάγνοι”;

Θα λέγαμε πως, όχι. Η ζωή “έξω από το ευρώ”, δείχνει να είναι κανονική. Και οι διακυμάνσεις των νομισμάτων των 10 χωρών που βρίσκονται εκτός της Ευρωζώνης, είναι από ανεπαίσθητες, έως ήπιες.

Από τα δέκα νομίσματα των χωρών που, όντας μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιλέγουν να παραμένουν έξω από την Ευρωζώνη, κατά το διάστημα από την 31/12/2004 έως και σήμερα, τα πέντε σημείωσαν εξαιρετική σταθερότητα έναντι του ευρώ, με σχεδόν μηδενική ετήσια διακύμανση. Τα νομίσματα δύο χωρών ανατιμήθηκαν (Κορώνα Τσεχίας: +15,34% και Κορώνα Σουηδίας: +5,33%), ενώ τα νομίσματα τριών χωρών υποτιμήθηκαν σε αρκετά σημαντικό βαθμό (Λίρα Αγγλίας: -19,42%, Φιορίνι Ουγγαρίας: -19,01% και Λέι Ρουμανίας: -25,06%).

Παράλληλα, σε χαμηλά επίπεδα παραμένει ο ρυθμός πληθωρισμού στις χώρες αυτές.

(Δείτε πίνακα με τις νομισματικές ισοτιμίες)

Το ίδιο περίπου συμβαίνει και σε μία σειρά νομισμάτων, ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες όμως δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από τα δέκα νομίσματα των χωρών που παραμένουν εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά το διάστημα από την 31/12/2004 έως και σήμερα, ένα (το Μάρκο της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης) παραμένει απόλυτα σταθερό, καθώς είναι συνδεδεμένο με το ευρώ. Τα νομίσματα τεσσάρων χωρών υπερτιμήθηκαν (Ελβετικό Φράγκο: +20,34%, Κορώνα Νορβηγίας: +8,35%, Leu Μολδαβίας: +4,69% και Δινάριο FYROM: +3,14%), ενώ τα νομίσματα πέντε χωρών υποτιμήθηκαν (Kuna Κροατίας: -3,50%, Λεκ Αλβανίας: -12,60%, Δινάριο Σερβίας: -39%, Ρούβλι Ρωσίας: -7,89% και Λίρα Τουρκίας: -34,45%).

Η διακύμανση του νομίσματος μίας χώρας, είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων: Κατ’ αρχάς, είναι πολιτική απόφαση που λαμβάνεται τόσο από την Κυβέρνηση, όσο και από τη Διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας. Όμως, τελικά είναι αποτέλεσμα της δημοσιονομικής και της εμπορικής συμπεριφοράς της χώρας. Εάν η χώρα παράγει δημοσιονομικά ελλείμματα, ή εάν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι έντονα αρνητικό, τότε η ισοτιμία του νομίσματος υποχωρεί. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα, αλλά και η υποχώρηση της ισοτιμίας του νομίσματος, αναπόφευκτα προκαλούν πληθωρισμό και έτσι η χώρα μπαίνει σε έναν υποτιμητικό φαύλο κύκλο.

Όμως, το παρόν διεθνές περιβάλλον, δεν ευνοεί την ανάπτυξη υψηλού πληθωρισμού. Και αυτό το βλέπουμε σε όλες σχεδόν τις χώρες, Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, οι χώρες καταλήγουν στο να έχουν μία αρκετά πειθαρχημένη δημοσιονομική διακυβέρνηση και ένα αρκετά ισορροπημένο εμπορικό ισοζύγιο και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Καμία χώρα δε βιώνει ελλείψεις φαρμάκων ή καυσίμων, κάτι που -όπως μας έλεγαν μέχρι πρόσφατα- θα μπορούσε να συμβεί στην Ελλάδα, εάν αποχωρούσε από τη ζώνη του Ευρώ. Σε καμία χώρα δεν υφίσταται υπερπληθωρισμός και μηδενισμός των εισοδημάτων. Σε καμία χώρα δε συμβαίνει κάτι το καταστροφικό. (Σημείωση: Είναι σαφές ότι σε περίπτωση που αποφασιζόταν η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, θα υπήρχαν ρυθμίσεις, τόσο για το εξωτερικό χρέος της χώρας, όσο και για τα δάνεια των ιδιωτών). Απεναντίας, οι εκτός ευρώ οικονομικά αδύναμες χώρες, γνωρίζουν ότι ο δανεισμός προς αυτές δεν είναι εύκολος και έτσι συγκρατούνται από το να δανείζονται υπερβολικά ποσά.

Συμπέρασμα: Υπάρχει ζωή και εκτός του ευρώ. Και φάρμακα και τρόφιμα και καύσιμα υπάρχουν. Αντίθετα, δε μπορεί να υπάρξει ζωή επί μακρόν, μέσα στο ψέμα και την υποκρισία. Όπως δε μπορεί να υπάρξει ζωή μέσα στην πολιτική και την οικονομική αδιαφάνεια, ή την αδιαφορία των πολιτικών για την πορεία της κοινωνίας.

Δε μας έφταιξε το ευρώ, ή και εάν έφταιξε, η βλάβη δεν ήταν τόσο καταστροφική. Οι τραγικές πολιτικές αποφάσεις, ενός κακού πολιτικού συστήματος μας έφταιξαν και μας έβλαψαν τόσο πολύ.

Βεβαίως, δεν υποστηρίζω την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη. Όμως, πάντα σέβομαι την αλήθεια, την αναζώ και τη διαδίδω, όσο μπορώ. Είναι φριχτό να ακούς, από πολιτικούς και -υποτίθεται- υπεύθυνους αξιωματούχους της Πολιτείας, υπερβολές που το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να φανατίζουν και να “τυφλώνουν” τους πολίτες.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, αναγνωρίζουμε ότι, η παραμονή της χώρας μέσα στην Ευρωζώνη, κάτω από το ίδιο καθεστώς λειτουργίας της, καθίσταται προβληματική. Και οδηγεί σε αδιέξοδα, τα οποία σύντομα θα βρεθούν και πάλι μπροστά μας.

Θα πρέπει να υπάρξει λύση. Μία έντιμη λύση για όλα τα κράτη της Ευρώπης. Μία λύση που θα επιτρέπει τη συνύπαρξη, χωρίς ζημιές για κάποιους και κέρδη για κάποιους άλλους. Αν δεν υπάρξει αυτή η λύση (την οποία εμείς βλέπουμε μέσα από την προοπτική μίας πραγματικής οικονομικής και πολιτικής ένωσης), τότε θα πρέπει να υπάρξει μία έντιμη και λειτουργική αποσύνθεση της Ευρωζώνης και επιστροφή στα εθνικά μας νομίσματα, ή σε άλλες μικρότερες νομισματικές ενώσεις, ομοειδών οικονομιών.

Όμως, εκτιμώ ότι για το θέμα αυτό, τους προσεχείς μήνες, θα γίνουν πολλές συζητήσεις.

(Σημείωση: Τα στοιχεία ισοτιμιών που χρησιμοποιούνται στο παρόν άρθρο, είχαν ετοιμαστεί, για άλλο -σχετικό- άρθρο, λίγες μέρες νωρίτερα. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν και στο παρόν άρθρο).

Γιάννης Σιάτρας

(Το παρόν άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις του συγγραφέα του. Οι θέσεις που προβάλλονται, δεν υιοθετούνται απαραίτητα και από το Σύλλογο "Έλληνες Φορολογούμενοι")

Δείτε τα διαγράμματα με τις ισοτιμίες των ευρωπαϊκών νομισμάτων: