Η Ευρωζώνη είχε προειδοποιήσει εγκαίρως τη Λευκωσία

Ενώ αναμένεται τη Δευτέρα να εγκρίνει το Eurogroup την εκταμίευση της πρώτης δόσης, ύψους τριών δισ. ευρώ, από το πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν τους κινδύνους που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η Μεγαλόνησος εξαιτίας του τραπεζικού της τομέα, αλλά και τις ελπίδες για ανάπτυξη σε περίπτωση επανένωσής της. Οι προειδοποιήσεις και οι επισημάνσεις σχετικά με τους λόγους που οδήγησαν σε τέτοια κλιμάκωση της κρίσης στην Κύπρο προήλθαν από τους κ. Γιοργκ Ασμουσεν, στέλεχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), και Ολι Ρεν, επίτροπο Νομισματικών Υποθέσεων και αντιπρόεδρο της Κομισιόν, στο πλαίσιο ειδικής ακρόασής τους ενώπιον της οικονομικής και νομισματικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο κ. Ασμουσεν προειδοποίησε πως το άμεσο οικονομικό μέλλον της Κύπρου παραμένει επισφαλές εξαιτίας της ραγδαίας επιδείνωσης του τραπεζικού της κλάδου, που, όπως χαρακτηριστικά τόνισε, «δεν έχει ακόμη σταθεροποιηθεί». Απέδωσε την κρίση της Κύπρου στη διόγκωση του τραπεζικού τομέα της Μεγαλονήσου, αλλά και στους πολύ υψηλούς τόκους που προσέφεραν οι κυπριακές τράπεζες, σχεδόν δύο μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Επισήμανε πως η εξάρτηση της Τράπεζας Κύπρου από τον Μηχανισμό Εκτακτης Ρευστότητας (ELA) παραμένει «εξαιρετικά υψηλή».

Προσέθεσε, επίσης, ότι το πακέτο διάσωσης της Κύπρου καταδεικνύει πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη να θεσπιστεί η τραπεζική ένωση «το τάχιστο δυνατόν» με έναν μηχανισμό εξυγίανσης των τραπεζών υπό μια ενιαία ισχυρή εποπτική αρχή και με σαφείς κανόνες ειδικότερα σε ό,τι αφορά το ποιος θα αναλαμβάνει τις ζημίες. Διευκρίνισε, μάλιστα, πως σε αυτούς πρέπει να περιλαμβάνονται «ενιαίοι κανόνες για τη διάσωση τραπεζών με τη συμμετοχή των καταθετών» και εξέφρασε την εκτίμηση πως οι καταθέτες πρέπει να είναι οι τελευταίοι που θα υφίστανται ζημίες. Προσέθεσε πως η τραπεζική ένωση της Ευρωζώνης είναι αναγκαία για να διαρραγεί ο σφικτός εναγκαλισμός μεταξύ τραπεζών και κρατών.

Από την πλευρά του, ο επίτροπος Ολι Ρεν ανακάλεσε την προηγούμενη θητεία του ως επιτρόπου Διεύρυνσης, όταν είχε εργαστεί επί πέντε έτη για την επανένωση της Κύπρου. Εξέφρασε τη λύπη του που δεν σημειώθηκε πρόοδος και τόνισε πως «η επανένωση θα δώσει ώθηση οικονομική και κοινωνική στην Κύπρο, πρέπει να δώσουμε ώθηση στη διαδικασία». Παράλληλα, υπογράμμισε πως η Κομισιόν είχε από τον Ιούνιο του 2011 προειδοποιήσει τη Λευκωσία για τους κινδύνους που διέτρεχε εξαιτίας του υπερβολικά διογκωμένου τραπεζικού της τομέα και των επισφαλών επενδύσεων, προχώρησε σε συστάσεις για την αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών και δημοσιονομικών προβλημάτων, ενώ τον Νοέμβριο του 2011 της επισήμανε την ανάγκη ενός προγράμματος προσαρμογής της. Χαρακτήρισε, άλλωστε, «λυπηρό» το ότι η Λευκωσία καθυστέρησε να ζητήσει βοήθεια και επέρριψε «αναποφασιστικότητα» στην κυπριακή πλευρά. Σύμφωνα με τον επίτροπο, η Λευκωσία αρνούνταν τη σοβαρότητα της κατάστασης και μολονότι κέρδισε χρόνο υποβάλλοντας αίτημα για δανειοδότησή της από τη Ρωσία, δεν τον εκμεταλλεύθηκε δεόντως με τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα που τελικά συμφωνήθηκε, ο κ. Ρεν τόνισε πως στοχεύει στην αναμόρφωση του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος και θα οδηγήσει σε μικρότερο και πιο ευέλικτο τραπεζικό τομέα.

8