Η Ευρωπαϊκή Ενωση σε κρίσιμο σημείο

Του Γκιντο Βεστερβελε*

Μετά τις ιταλικές εκλογές, ήρθε ξανά στην επιφάνεια η γνωστή άποψη ότι δεν ήταν τα οικεία εσωτερικά προβλήματα, αλλά η έξωθεν επιβληθείσα μονομερής πολιτική λιτότητας που οδήγησε σε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα. Οτι αυτή η «πορεία λιτότητας» απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους και μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη γρήγορα και άκοπα μέσω του κρατικού δανεισμού.

Η προσέγγιση αυτή είναι διπλά λανθασμένη. Πρώτον, σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης που χτυπήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά από την κρίση, εξελέγησαν έως τώρα, παρά τα επώδυνα μέτρα, κυβερνήσεις που ακολουθούν στις χώρες τους μια σταθερή πορεία δημοσιονομικής σταθεροποίησης. Αυτό ισχύει τόσο για την Ισπανία και την Πορτογαλία όσο και για την Ιρλανδία και την Ελλάδα. Δεύτερον, το δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη» μπορεί μεν να ενδείκνυται ως επιχείρημα στην πολιτική αντιπαράθεση, δεν ενδείκνυται όμως για να περιγράψει πραγματικές εναλλακτικές λύσεις. Οποιος θεωρεί ότι η εξοικονόμηση πόρων και η ανάπτυξη αποτελούν αγεφύρωτες και αντίθετες μεταξύ τους έννοιες υπονοεί επίσης ότι η ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συσσώρευση νέων χρεών. Γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι όταν το δημόσιο χρέος διογκώνεται ολοένα και περισσότερο, θα έρθει κάποτε η στιγμή που οι αγορές θα χάσουν ως πιστώτριες την εμπιστοσύνη τους. Τίποτε δεν είναι χειρότερο για ένα κράτος από την απόλυτη εξάρτησή του από τις διεθνείς αγορές. Το 2013 θα μπορούσε να εξελιχθεί στη δυσκολότερη χρονιά της κρίσης στην Ευρώπη.

Οι μεταρρυθμίσεις δείχνουν όμως ήδη τα πρώτα αποτελέσματα. Επανέρχεται σιγά σιγά η εμπιστοσύνη από τις αγορές, τα δημοσιονομικά ελλείμματα και οι στρεβλώσεις εντός της Ευρωζώνης υποχωρούν, αλλά χρειάζεται χρόνος έως ότου φτάσουν αυτοί οι προπομποί της ανάκαμψης στην πραγματική οικονομία. Στην πραγματικότητα αντιμετωπίζουμε στην Ευρώπη το εξής δίλημμα: Ή θα συνεχίσουμε με την πολιτική ενός ισορροπημένου συνδυασμού αλληλεγγύης, ανάπτυξης μέσω μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας και δημοσιονομικής εξυγίανσης ή θα κατρακυλήσουμε στην παλιά, αποτυχημένη και παρωχημένη συνταγή της συσσώρευσης χρεών. Αυτό θα ήταν καταστροφικό, διότι όπου δεν δόθηκε αρκετή προσοχή στους κανόνες της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, κυριαρχεί σήμερα η μεγαλύτερη ανεργία – σε αυτές τις χώρες δεν επενδύει κανείς.

Δεν υπάρχει συντομότερος δρόμος και δεν υπάρχει εύκολη πορεία για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας – ακόμα και αν το φάρμακο αυτό είναι συχνά ιδιαίτερα πικρό. Σημαντικός είναι ο σωστός συνδυασμός αλληλένδετων μεταρρυθμίσεων. Απαιτούν χρόνο, αλλά έχουν και αποτέλεσμα. Η καταπολέμηση της ανεργίας και ιδιαίτερα η προώθηση της νεανικής απασχόλησης θα πρέπει να αποκτήσουν απόλυτη προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Το να είναι κανείς άνεργος είναι δραματικό, τόσο για τον καθένα ξεχωριστά όσο και για την εθνική οικονομία συνολικότερα. Κανένα κράτος δεν έχει την πολυτέλεια να σπαταλά το εργατικό δυναμικό και την έμπνευση των πολιτών του.

Προτεραιότητα έχουν οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν τον εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας και την προώθηση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού. Απολύτως απαραίτητες είναι επίσης οι επενδύσεις στην παιδεία και την έρευνα. Η Γερμανία μπορεί, μέσω μιας στενής συνεργασίας, να συμβάλει στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης. Οπως στη Γερμανία, έτσι και στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι επιχειρήσεις που θέλουν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας θα πρέπει να ενισχύονται περισσότερο, να διευκολύνεται η πρόσβασή τους στις πιστωτικές αγορές. Ο ρόλος των αναπτυξιακών τραπεζών, όπως π.χ. η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, στο ζήτημα αυτό είναι καθοριστικός.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη πρέπει να είμαστε ανά πάσα στιγμή έτοιμοι και διατεθειμένοι να προβούμε σε μεταρρυθμίσεις. Εννοείται ότι αυτό ισχύει και για τη Γερμανία. Αντιμετωπίζουμε καλύτερα την κρίση από ό,τι κάποιοι από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και βρισκόμαστε σήμερα σε τόσο καλή θέση όσο σπάνια κατά το παρελθόν, γιατί προβήκαμε εγκαίρως σε βαθιές και επίπονες τομές και μεταρρυθμίσεις και ξεκινήσαμε την πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών από τις αρχές του 2010.

Θα κάναμε ωστόσο μεγάλο λάθος εάν πιστεύαμε ότι η Γερμανία είναι πλέον θωρακισμένη απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις και ότι δεν χρειαζόμαστε άλλες μεταρρυθμίσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν από μόλις μία δεκαετία η Γερμανία εθεωρείτο ως «ο ασθενής της Ευρώπης». Αυτός είναι ο λόγος που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιμένει ρητά στα υγιή δημόσια οικονομικά και συνεχίζει τη μεταρρυθμιστική της πορεία για μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα. Γνωρίζουμε πως ούτε η γερμανική οικονομία θα μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει καλά, εάν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας εξακολουθήσουν να βρίσκονται σε δεινή θέση.

Το ευρωπαϊκό πλοίο βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο της διαδρομής του. Πρέπει να βρούμε την πολιτική δύναμη να συνεχίσουμε στην πορεία της πολιτικής σταθερότητας. Η σταθερή πορεία θα αποφέρει καρπούς.

* Ο κ. Γκίντο Βεστερβέλε είναι υπουργός Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Γερμανίας.

 

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


6

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του