Μετρημένα τα κουκιά. Μετρημένη όμως και η αντοχή μας!

Ενιαίος Φόρος Ακινήτων: Ένας φόρος, τρεις οπτικές:

Ο “Ενιαίος Φόρος Ακινήτων” είναι το θέμα πολλών συζητήσεων στις οποίες έχω συμμετάσχει κατά το τελευταίο διάστημα. Συζητάω κυρίως με απλούς πολίτες, αλλά και με νομικούς. Τα επιχειρήματα της κάθε κατηγορίας είναι πολλά και ουσιαστικά. Στο σημερινό μου άρθρο όμως, θα ήθελα να αναφερθώ κυρίως στην οπτική μέσα από την οποία έχει την τάση να εξετάζει το ζήτημα η κάθε πλευρά.

Η οπτική του πολίτη, κατόχου ακίνητης περιουσίας: Ο πολίτης, όπως είναι φυσιολογικό (αλλά και αναμενόμενο) είναι κατά βάση εναντίον κάθε μορφής φόρου. Είναι κυρίως εναντίον των φόρων, ή των νέων φόρων επί της ακίνητης περιουσίας. Και διατυπώνει μία σειρά λογικών και συχνά σωστών επιχειρημάτων.

Η οπτική του νομικού: Ο νομικός, έχει την τάση να εξετάζει το ζήτημα αυστηρά γύρω από τη νομική του πλευρά. Στα επιχειρήματά του, πάντα αναφέρει ποιά άρθρα του Συντάγματος παραβιάζονται, σε ποιά πρωτόκολλα του ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) προσκρούει ο νόμος και ποιές παλαιότερες αποφάσεις του ΣτΕ (Συμβουλίου της Επικρατείας) τεκμηριώνουν την άποψή του.

Και οι δύο παραπάνω οπτικές, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Εξετάζουν το ζήτημα απολύτως απομονωμένα. Ο μεν πολίτης το εξετάζει από τη δική του ατομική πλευρά, με βάση το απόλυτο ατομικό του συμφέρον. Ο δε νομικός, το εξετάζει με βάση μία καθαρά νομική και αποστειρωμένη μεθοδολογία, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψη του άλλες συνθήκες.

Ας δούμε όμως και την πλευρά του Υπουργού των Οικονομικών: Αυτός εξετάζει το ζήτημα από τη λογιστική του πλευρά. Με γνώμονα την κατά το δυνατό ικανοποίηση των αναγκών των υπολοίπων υπουργείων της Κυβέρνησης, τα οποία με τη σειρά τους, τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο, αποσκοπούν στην εύρυθμη λειτουργία του του Κράτους και της κοινωνίας.

Η λογιστική πλευρά της λειτουργίας του Κράτους:

Ποιά είναι η λογιστική πλευρά του ζητήματος της φορολογίας σήμερα (της ευρύτερης φορολογίας και όχι μόνον της φορολογίας των ακινήτων) και της λειτουργίας του Κράτους μας: Η λογιστική πλευρά, μας λέει ότι τα “κουκιά” είναι μετρημένα. Ας τα απλώσουμε για να τα μετρήσουμε:

Έσοδα: Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2013, (σελ. 66) το Κράτος θα εισπράξει:
44,3 δισεκ. από διάφορα φορολογικά έσοδα
4,8 δισεκ. από μη φορολογικά έσοδα
5,2 δισεκ. από μεταβιβάσεις από την Ε.Ε.
Δηλαδή, θα εισπράξει 54,3 δισεκατομμύρια ευρώ ως έσοδα του Προϋπολογισμού.
Θα πληρώσει 2,9 δισεκατομμύρια ως επιστροφές φόρων. Δηλαδή, τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού θα είναι 51,4 δισεκατομμύρια.
Επίσης, θα εισπράξει (έτσι τουλάχιστον εκτιμά ο κ. Στουρνάρας) 21,3 δισεκατομμύρια από ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.
Δηλαδή, το σύνολο των εισπράξεων (δεν υπολογίζουμε εισπράξεις ύψους 6,1 δισεκ. της Γενικής Κυβέρνησης (κυρίως από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης), θα είναι 72,7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτά είναι. Και μάλιστα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρόβλεψη αυτή μάλλον είναι υπερεκτιμημένη.

Να δούμε τώρα και τί θα ξοδέψει το Κράτος κατά το 2013;
16,1 δισεκατομμύρια για μισθούς.
28,3 δισεκατομμύρια για συντάξεις.
9 δισεκατομμύρια για τόκους.
2 δισεκατομμύρια για πληρωμές στην Ε.Ε.
Έως εδώ, το σύνολο των βασικών (και εξαιρετικά ανελαστικών) δαπανών, φθάνει στα 55,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Απομένουν 17,3 δισεκατομμύρια για να όλη την υπόλοιπη λειτουργία του Κράτους, για τη χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και για δαπάνες δημοσίων επενδύσεων. Και επειδή βέβαια τα χρήματα αυτά δε φθάνουν, το Κράτος θα δανεισθεί (από τους φορείς της Τρόικα) ακόμη 11,2 δισεκατομμύρια για να τα βγάλει πέρα.

Αυτά είναι τα κουκιά. Απλωμένα και μετρημένα. Και μάλιστα, αυτά είναι μετά από τρία χρόνια περικοπών σε δαπάνες, σε μισθούς, σε συντάξεις και απανωτές αυξήσεις στους φόρους, με επιβολή χαρατσιών, τελών και ό,τι άλλο μπορούσε να σκεφτούν τα ευφάνταστα στελέχη του Υπουργείου των Οικονομικών. Πάνω σ’ αυτά τα κουκιά θα πρέπει να συζητάμε.

Υπάρχει κάποιος λογικός άνθρωπος σ’ αυτή τη χώρα (ή στον κόσμο ολόκληρο) που του αρέσει να πληρώνει φόρους; Όχι βέβαια.
Όμως, οι περισσότεροι λογικοί άνθρωποι θέλουν να υπάρχει ένα Κράτος που λειτουργεί σωστά και με αυτοτέλεια.


Οι επιλογές μας:

Δε θέλουμε να πληρώσουμε αυξημένους φόρους! Και πολύ σωστά δε θέλουμε μέσα από την ατομιστική συλλογιστική μας. Τότε, επειδή τα “κουκιά” δε βγαίνουν, θα πρέπει να αποφασίσουμε κάτι από τα παρακάτω:
α) Αν θα περάσουμε τους μισθούς και τις συντάξεις ακόμη ένα χέρι κουρέματος.
β) Αν θα μειώσουμε τις δαπάνες για την παιδεία.
γ) Αν θα μειώσουμε τις δαπάνες για την υγεία.
δ) Αν θα μειώσουμε τις δαπάνες για την άμυνα.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε δεκάδες τέτοιες εναλλακτικές επιλογές.

Δυστυχώς, οι επιλογές μας σήμερα, είναι περιορισμένες. Δε μας αρέσει, αλλά έτσι είναι η κατάσταση. Αν ο Ειδικός Φόρος Ακινήτων δεν πετύχει να συγκεντρώσει τα χρήματα που έχει προγραμματισθεί να συγκεντρώσει, τότε, είτε αυτά θα συγκεντρωθούν από κάποια άλλη πηγή (πάλι εμείς θα τα πληρώσουμε), είτε θα πρέπει να περικόψουμε δαπάνες από κάπου. (Και εάν επιλεγεί αυτή η πηγή να είναι από κάποιο νέο έμμεσο φόρο, τότε θα αδικηθούν ακόμη περισσότερο τα αδύναμα μέλη της κοινωνίας μας).

Οι αντοχές μας:

Κάποιος θα δει εύκολα τη λογική των αριθμών που μέσα από την έκφραση “μετρημένα κουκιά” προβάλλουμε. Όμως, το ότι το παραπάνω επιχείρημα είναι λογικό, δεν αρκεί για να κατευνάζει διαρκώς την οργή του. Την οργή του από την αδικία που νοιώθει σήμερα ο κάθε πολίτης, ο οποίος έχει γίνει πιο φτωχός, πληρώνει περισσότερους φόρους και βλέπει ότι η λογική του πολιτικού συστήματος δεν έχει αλλάξει.

Πόσο θα αντέξει ο πολίτης; Επί πόσο θα επικαλούνται κάποιοι τον πατριωτισμό του και τις “έκτακτες ανάγκες” που βιώνει η χώρα; Επί πόσο θα ζητούνται θυσίες χωρίς αποτελέσματα;

Όταν ο κ. Στουρνάρας μας ζητάει περισσότερα χρήματα, θα πρέπει παράλληλα να μας δίνει και απαντήσεις. Δεσμευτικές απαντήσεις.

Για το πόσο ακόμη θα θρέφουν οι έλληνες φορολογούμενοι ένα τεράστιο και αντιπαραγωγικό κράτος;
Για το πόσο ακόμη θα βλέπουν ότι τα βάρη τα πληρώνουν πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι και οι ίδιοι; Και από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι και οι ίδιοι εξακολουθούν να φοροδιαφεύγουν, να κάνουν προκλητική ζωή και να κοροϊδεύουν το κοινωνικό σύνολο;
Για πόσο καιρό δε θα λειτουργεί η Δικαιοσύνη; Για πόσο καιρό δε θα γίνεται κάθαρση; Για πόσο καιρό το σύστημα θα καλύπτει τους κολλητούς και τους κουμπάρους; Επειδή βεβαίως, η χθεσινή θεαματική καταδίκη του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου, δε μπορεί πια να ρίξει τόση στάχτη στα μάτια της κοινωνίας. (Σημείωση: Ο Σύλλογος πάγια υποστηρίζει πως, όσο το σκάνδαλο της Siemens αποσιωπάται και κουκουλώνεται, οι πολιτικοί δε θα μπορέσουν να πείσουν την κοινωνία ότι ...άλλαξαν νοοτροπία και ήθος).
Για πόσο καιρό θα έχει η φορολογία χαμηλή ανταποδοτικότητα;
Για πόσο καιρό θα διαχειρίζεται το κράτος τα χρήματά μας χωρίς διαφάνεια και χωρίς σύνεση;

Πριν από την “έκρηξη”:

Δεν υπάρχουν πολλές λύσεις. Ούτε για εμάς, αλλά ούτε για τον κ. Στουρνάρα, ή τον κάθε κ. Στουρνάρα. Η κοινωνία δεν αντέχει και δε θέλει να ακούσει άλλα λόγια. Θέλει να δει λύσεις. Και αποτελέσματα. Και θέλει να τα δει άμεσα!

Θέλει να δει δικαιότερη κατανομή των φόρων. Θέλει να δει κυνήγι, πραγματικό κυνήγι εναντίον της φοροδιαφυγής. Θέλει να δει ένα μικρότερο Κράτος. Και επειδή δεν θα πρέπει να υπάρξει μία μεγαλύτερη κοινωνική αναταραχή, θα πρέπει να προσδιοριστεί ο ποσοτικός και χρονικός στόχος για τον περιορισμό του. Θέλει να δει λύση στο ασφαλιστικό. Και μέτρα για τη βελτίωση των δημογραφικών δεικτών, έτσι ώστε τουλάχιστον να λύσουμε το πρόβλημα αυτό κάποια στιγμή στο μέλλον.
Η κοινωνία θέλει να δει ότι η φορολογία είναι ανταποδοτική. Και ότι ο πολίτης πραγματικά απολαμβάνει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, σε λογική σχέση τιμής/οφέλους. Ότι το Κράτος διαχειρίζεται τα χρήματα των πολιτών με σεβασμό, με διαφάνεια και με σύνεση.
Η κοινωνία θέλει να δει συνέπεια από τους κυβερνήτες της. Θέλει να δει κάθαρση. Παραδειγματισμό. Και αλλαγή πρακτικών.

Ο “πολιτικός” και ο “κοινωνικός” χρόνος, τελειώνουν. Τελειώνει η ανοχή, όσο τελειώνει και η αντοχή. Αν δεν υπάρξουν γρήγορα λύσεις, φυσιολογικά θα ακολουθήσει η έκρηξη.


Ο κ. Γιάννης Σιάτρας είναι οικονομολόγος και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Συλλόγου “Έλληνες Φορολογούμενοι”. Οι απόψεις που εκφράζονται στο άρθρο είναι προσωπικές.