Συλλογή αποδείξεων: Κακό και ανεπαρκές μέτρο - Φορολογικός αναχρονισμός

Του κ. Γιάννη Σιάτρα (*)

Το όλο ζήτημα των αποδείξεων, δείχνει την κακή σχέση των Ελλήνων με την φορολογία, την κάκιστη λειτουργία των φοροελεγκτικών και φοροεισπρακτικών μηχανισμών και την προβληματική ανικανότητα έως και ανοησία όσων αποφασίζουν μέτρα εναντίον της φοροδιαφυγής.

Είναι τραγικό να έπρεπε να χρεοκοπήσει η χώρα, για να καταλάβουν οι Έλληνες ότι πρέπει να ζητούν απόδειξη σε κάθε συναλλαγή τους, έτσι ώστε να μπορεί το Κράτος να εισπράττει το αυτονόητο: τον ΦΠΑ και το φόρο εισοδήματος επί των κερδών του επιχειρηματία. Το πιο τραγικό βέβαια είναι ότι, οι Έλληνες δε ξεκίνησαν να ζητούν αποδείξεις επειδή αντιλήφθηκαν ότι, το φόρο που δε θα πληρώσει ο επιχειρηματίας, θα κληθούν να πληρώσουν οι ίδιοι. Ζητούν αποδείξεις επειδή έτσι τους το επιβάλλει το Υπουργείο Οικονομικών, με την απειλή πληρωμής αυξημένων φόρων, στην περίπτωση που οι αποδείξεις είναι λιγότερες από κάποιο ποσοστό του εισοδήματός τους.
Το Υπουργείο Οικονομικών, ανίκανο να εκσυγχρονίσει τη νοοτροπία του, τη λειτουργία του και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό του, ενώ ξόδεψε εκατομμύρια ευρώ για την παραγωγή και διασπορά της “φοροκάρτας”, όχι μόνον απέτυχε να την εισάγει στη συνείδηση και τις συναλλαγές των Ελλήνων, δε μπόρεσε καν να πείσει τους Έλληνες του 21ου αιώνα ότι η κάρτα αυτή δε συνδέεται με τον ...Σατανά ή τον Αντίχριστο!
Και έτσι, παρά τα εκατομμύρια που δαπανήθηκαν για τη φοροκάρτα, οι Έλληνες κατέληξαν να είναι συλλέκτες μικρών κομματιών χαρτιού, που κιτρινίζουν με το χρόνο και μαυρίζουν και σβήνονται στο έντονο φως!

Το 2011, οι φωστήρες του Υπουργείου, γκρέμισαν τα οικονομικά του Κράτους, αφού με την απίστευτη έμπνευση που είχαν να δίνουν ...bonus (!) σε όποιον φέρνει περισσότερες από τις “υποχρεωτικές” αποδείξεις, έβαλαν “μέσα” τον Προϋπολογισμό για περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ (ποτέ δε μάθαμε το ακριβές κόστος αυτής της ανοησίας), χωρίς να επιτευχθεί αύξηση στις εισπράξεις του ΦΠΑ!

Σήμερα, στο νομοσχέδιο που βρίσκεται στη Βουλή, καταγράφονται νέες απίστευτες ιδέες! Οι μεν μισθωτοί θα υποχρεούνται να συλλέγουν αποδείξεις (έτσι ώστε να δικαιούνται τη μείωση φόρου), οι δε ελεύθεροι επαγγελματίες, δε θα υποχρεούνται!

Με τον τρόπο αυτό όμως, δε χτίζεται φορολογική συνείδηση. Όταν το εντελώς αυτονόητο -τη διεκδίκηση απόδειξης από μία συναλλαγή- το Υπουργείο τη συνδέει με κάποιο άμεσο όφελος για τον φορολογούμενο, σημαίνει ότι η όλη φιλοσοφία της φορολογικής του πολιτικής εξακολουθεί να εμπνέεται από μία νοοτροπία που ανάγεται στην οθωμανική περίοδο και στις τότε σχέσεις μεταξύ κράτους και πολίτη.

Και άραγε, τί θα πει αποδείξεις ίσες με το 25% του δηλούμενου εισοδήματος; Εκεί εξαντλείται η υποχρέωση του πολίτη να ζητά αποδείξεις; Και γιατί όχι ίσες με το 30% ή το 35%; Πώς προέκυψε αυτό το νούμερο στους εμπνευστές του μέτρου;
Και γιατί να μην υποχρεούνται να συλλέγουν αποδείξεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες; Ακόμη και εάν δε δικαιούνται επιστροφής φόρου (κακώς δε δικαιούνται, αλλά αυτό είναι κάτι που θα μας απασχολήσει στο επόμενο διάστημα), δε θα έπρεπε και αυτοί να υποχρεούνται να ζητούν και να συλλέγουν τις αποδείξεις τους;

Κατά την άποψή μας, το όλο σύστημα που στήνει το Υπουργείο Οικονομικών γύρω από τις αποδείξεις είναι τραγικά λανθασμένο, απ’ όποια πλευρά και εάν το δει κάποιος.
Εφ’ όσον οι πολίτες της χώρας δεν έχουν επαρκή φορολογική συνείδηση και θα πρέπει το Υπουργείο να τους υποχρεώνει (μέσα από την απειλή της μη επιστροφής φόρου) να συλλέγουν αποδεικτικά στοιχεία για την κατανάλωσή τους, τουλάχιστον ας γίνει σωστά:

- Με τη χρήση της φοροκάρτας: Η συλλογή μικρών χαρτιών είναι απελπιστικά αναχρονιστική. Το Υπουργείο θα πρέπει να επιβάλλει τη φοροκάρτα. Αφού βεβαίως εξηγήσει στον κόσμο ότι η χρήση της δε συνιστά καταγραφή των καταναλωτικών τους συνηθειών (και αυτό μπορεί εύκολα να γίνει). Όποιος δεν επιθυμεί να τη χρησιμοποιεί, ας έχει τις σχετικές οικονομικές κυρώσεις. Οι ιδεοληψίες κάποιων ή οι σατανοσκοταδισμοί, δε μπορούν να επιδρούν -ιδίως σήμερα- στην οικονομική λειτουργία του κράτους.
- Γιατί το 25% του εισοδήματος; Ας υποθέσουμε ότι κάποιος -είναι προσωπική του επιλογή- δαπανά λιγότερο από το 25% σε δαπάνες που είναι αποδεκτές από το Υπουργείο. Γιατί θα πρέπει να τιμωρηθεί για την πράξη του αυτή; Άλλος δαπανά πολύ περισσότερα. Γιατί να μην υποχρεούται να συλλέγει αποδείξεις για τις επιπλέον του 25% δαπάνες; (μήπως με τον τρόπο αυτόν καλλιεργείται και η ...εμπορία αποδείξεων;)
Σε περυσινό άρθρο μας που αφορούσε σε προτάσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (θα το εκσυγχρονίσουμε και θα το αναδημοσιεύσουμε στις επόμενες μέρες), υποστηρίζαμε ότι η υποχρέωση προσκόμισης αποδείξεων (πάντα σε ηλεκτρονική μορφή) θα πρέπει να αφορά σε όλο το εισόδημα, μείον αυτό που αποδεδειγμένα αποταμιεύτηκε.
- Όχι μόνον για τους μισθωτούς: Η υποχρέωση απόδειξης της κατανάλωσης θα πρέπει να ισχύει για όλους. Η επιλογή του Υπουργείου για επιστροφή φόρου σε μία κατηγορία φορολογουμένων (η οποία κατά την άποψή μας είναι αντισυνταγματική και θα προσβληθεί στα αρμόδια δικαστήρια) και συνεπώς η μη υποχρέωση συλλογής αποδείξεων από τους ελεύθερους επαγγελματίες δεν έχει καμία λογική! Καταλήγει μάλιστα να δημιουργεί τη λανθασμένη αντίληψη ότι, κάποιος πρέπει να ζητάει αποδείξεις (δηλαδή το αυτονόητο για τον κάθε πολίτη) μόνον όταν έχει να ωφεληθεί κάτι άμεσα και αυτό και μέχρις ορισμένου σημείου.

Δυστυχώς, παρά τη τριετή περιπέτεια του Κράτους και της κοινωνίας μας, παρά την αποκάλυψη της γύμνιας στη λειτουργία των υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, παρά τις τόσες και τόσες γκάφες (οι οποίες κάθε φορά στοιχίζουν πανάκριβα στον φορολογούμενο), οι υπεύθυνοι του σχεδιασμού της φορολογικής πολιτικής, εξακολουθούν να λειτουργούν με μπακαλίστικο τρόπο, χωρίς φαντασία, χωρίς όραμα και -το χειρότερο απ’ όλα- χωρίς καμία απολύτως γνώση για το πώς θα “κτίσουν” φορολογική συνείδηση στους πολίτες και το πώς θα σχεδιάσουν την ομαλή φορολογική λειτουργία του Κράτους.

(*) Το παρόν άρθρο εκφράζει τις απόψεις του συγγραφέα του.