Ενας αγώνας αντοχής

Του Δημητρη Κυριακου*

Β ​​ρισκόμαστε πρωταγωνιστές σε έναν αγωνιώδη, κολοσσιαίο ευρωπαϊκό δρόμο αντοχής – κολοσσιαίο όχι μόνο λόγω διακυβεύματος, αλλά και γιατί θυμίζει αγώνες μέχρι τελικής πτώσεως στο Κολοσσαίο.

Ή θα αντέξει η ελληνική κοινωνία την επιβαλλόμενη αποστράγγιση εισοδημάτων μένοντας στο ευρωπαϊκό σκάφος μέχρι να εγκαταλείψουν οι δανειστές την κοντόφθαλμη α λα Χέρμπερτ Χούβερ πολιτική λιτότητας που προωθείται στην Ευρώπη και να αλλάξουν ρότα στο σκάφος, με επεκτατικές πολιτικές και αναπτυξιακά πακέτα, καθιστώντας το χρέος βιώσιμο διά της ανάπτυξης, ή, αντίθετα, θα μακροημερεύσει η λιτότητα α λα Χούβερ και η ελληνική κοινωνία δεν θα αντέξει και θα καταρρεύσει, πριν την όποια μελλοντική στιγμή επιφοίτησης και αλλαγής πορείας από τους δανειστές.

Πρέπει να καταστεί σαφές προς τους δανειστές ότι το αποτέλεσμα αυτού του αγώνα αντοχής δεν είναι δεδομένο. Και τα δημοσκοπικά ευρήματα ενισχύουν συνεχώς αυτή την ανησυχία.

Ταυτόχρονα, πρέπει να καταστεί σαφές πως ο στόχος πρωτογενών πλεονασμάτων δεν αμφισβητείται. Η Ελλάδα δεν θέλει να ζει με δανεικά. Οποιοι εκ των δανειστών φοβούνται τον λεγόμενο ηθικό κίνδυνο, το υποτιθέμενο εσαεί βόλεμα των Νοτίων με δανεισμούς/διασώσεις, προφανώς δεν έχουν ζήσει τον εξευτελισμό και την οδύνη (και όχι βόλεμα) αυτών των «διασώσεων».

Τον στόχο της αποφυγής των ελλειμμάτων και των δανειστών τον ασπάζεται ολόψυχα η ελληνική κοινωνία. Η α λα Χούβερ μέθοδος όμως δεν πείθει, ούτε στη θεωρία ούτε στην πράξη. Μιας και το ΔΝΤ αρέσκεται σε ιατρικές παρομοιώσεις: αυξάνοντας τη δόση του φαρμάκου μπορεί κάποια στιγμή να αντιμετωπιστεί το αρχικό νόσημα, αλλά μπορεί λόγω παρενεργειών να έχουμε χάσει ήδη τον ασθενή από βαριά ηπατική βλάβη.

Και η βλάβη αυτή μπορεί να πάρει μορφές πολιτικών δυσπλασιών ή ασυγκράτητης εσωστρέφειας και σαρκοβόρου αντιπαράθεσης κοινωνικών ομάδων για τον καταλογισμό ευθυνών.

Είναι δυσκολοχώνευτο, αλλά η κρίση απαιτεί να απαντήσουμε άμεσα στο δέον γενέσθαι και αργότερα στο τις πταίει – αλλιώς η κάθε πρόταση για αντιμετώπιση προβλημάτων προκαλεί εμπλοκή σε ατέρμονες συζητήσεις.

Τι δέον γενέσθαι λοιπόν: πέρα από βραχυπρόθεσμες λογιστικές προσεγγίσεις, πρέπει να τονώσουμε μέτρα ανάπτυξης, διευκολύνοντας επενδύσεις, γαλβανίζοντας τις ελληνικές δεξιότητες, αντί να τις ακυρώνουμε θρηνολογώντας τα ελαττώματά μας.

Τέτοια μέτρα μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο ρεαλιστικά. Η ομαλή μεταμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας σε πειθήνια κοινωνία χαμηλόμισθων εξαγωγέων ανήκει μάλλον στον χώρο του μαγικού ρεαλισμού, όπως και η πλούσια ροή χρηματοδότησης προς ελληνικές επιχειρήσεις μετά την άφιξη της δόσης των 31-44 δισ. (βλ. εξαιρετική ανάλυση περί κατανομής/χρήσεων της δόσης στην «Καθημερινή της Κυριακής» 25/11/2012).

Πολύ πιο ρεαλιστική θα ήταν μια ριζικά διαφορετική αξιοποίηση του υπόλοιπου που έχει προβλεφθεί για το τρέχον ελληνικό ΕΣΠΑ 2007-2013 (πάνω από 8 δισεκατομμύρια ακόμη), που απορροφάται με πολύ αργές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, το υπόλοιπο θα μπορούσε να μεταφερθεί άμεσα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) με τη ρητή εντολή το ποσό να απορροφηθεί/επενδυθεί στην Ελλάδα, μέσα στο 2013, από την ΕΤΕπ με τα δικά της κριτήρια επιλογής έργων.

Ετσι θα αυξανόταν δραματικά (σχεδόν δεκαπλασιαζόμενο) το ποσό που χειρίζεται η ΕΤΕπ στην Ελλάδα, θα απεγκλωβιζόταν το μεγάλο αυτό ποσό από αργές γραφειοκρατικές διαδικασίες απορρόφησης και θα έφτανε στην Ελλάδα στους επόμενους κρίσιμους μήνες ένας προπομπός για το σχέδιο Μάρσαλ που θα χρειαστεί πιθανότατα η Ελλάδα στο προσεχές μέλλον.

Αλλά προς το παρόν ας πετύχουμε την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ – δυστυχώς είναι δύσκολο να γίνει σοβαρή κουβέντα για ένα σχέδιο Μαρσαλ πριν από τις γερμανικές εκλογές, όπως και για «κούρεμα», βιωσιμότητα χρέους κ.λπ.

Αν και κανείς δεν το έχει προτείνει, ίσως τελικά θα ήταν καλύτερα για όλους (και για τη γερμανική κυβέρνηση για την οποία οι επόμενοι δέκα μήνες θα είναι βασανιστικά αργοί) να προκηρύσσονταν πρόωρες εκλογές στη Γερμανία στις αρχές του 2013.

* Ο κ. Κυριακού είναι συγγραφέας και έχει διατελέσει σύμβουλος ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για τεχνοοικονομικά θέματα.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

7

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του