AΠ0ΨΗ : Δέκα αγκάθια στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο

Τα φορολογικά νομοσχέδια αποτελούσαν πάντοτε αντικείμενο κριτικής. Το τωρινό συζητήθηκε περισσότερο λόγω της γενικότερης κατάστασης και -ας μου το επιτρέψουν οι αρμόδιοι- κάποιων αστοχιών. Δεν θα επανέλθω στα θέματα που έχουν ήδη συζητηθεί εκτενώς, αλλά θα περιορισθώ σε αυτά που δεν σχολιάσθηκαν καθόλου ή σχολιάσθηκαν ανεπαρκώς. Επίσης, θα περιορισθώ στα αρνητικά σημεία του νομοσχεδίου -γιατί υπάρχουν και θετικά- με την ελπίδα ότι μπορούν να αλλάξουν και με πνεύμα εποικοδομητικής κριτικής. Σταχυολογώ, ενδεικτικά, τα εξής:

α) Είναι προφανές ότι οι φορολογικές απαλλαγές έχουν δαιμονοποιηθεί. Μέγα λάθος. Πολλές απαλλαγές είναι απαραίτητες, γιατί με την παροχή τους προσαρμόζεται το φορολογικό βάρος στη φοροδοτική ικανότητα των φορολογουμένων. Για τον λόγο αυτό εξάλλου ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων χαρακτηρίζεται «προσωπικός φόρος». Στην προκειμένη περίπτωση καταργήθηκαν οι λάθος απαλλαγές (παιδιά, υγεία, ενοίκια).

β) Το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται πλέον αυτοτελώς. Με ποια λογική καταστρατηγείται το ενιαίο του εισοδήματος; Γιατί είναι προφανές ότι «σπάζοντας» το εισόδημα και φορολογώντας το σε διαφορετικές κλίμακες ευνοούνται αυτοί που έχουν υψηλό συνολικό εισόδημα και ότι με τους προτεινόμενους συντελεστές, επιβαρύνονται οι χαμηλοεισοδηματίες και οι χαμηλοσυνταξιούχοι που συμπληρώνουν το εισόδημά τους νοικιάζοντας ένα «δυαράκι».

γ) Θα ήταν ενδεχομένως κατανοητή η παραπάνω αλλαγή, αν ο νομοθέτης επιθυμούσε να αντιστοιχίσει το εισόδημα από ακίνητα με αυτό από επιχειρηματική δραστηριότητα. Θα έπρεπε όμως τότε να διατηρήσει την έκπτωση για τις αποσβέσεις και τις επισκευές. Καταργώντας τις εκπτώσεις αυτές, ο φόρος μετατρέπεται πλέον σε φόρο στο ακαθάριστο εισόδημα! Και επιπλέον, συμβαίνει το εξής παράδοξο: αναγνωρίζουμε τα τελευταία χρόνια κάθε λογής καταναλωτική δαπάνη και καταργούμε την έκπτωση των δαπανών συντήρησης (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κ.λπ.) των εκμισθούμενων ακινήτων. Δηλαδή, την έκπτωση παραγωγικών δαπανών σε τομείς όπου οργιάζει η φοροδιαφυγή.

δ) Ο συμπληρωματικός φόρος στο εισόδημα από ενοίκια διπλασιάζεται από 1,5% σε 3%, αν αφορά κατοικία πάνω από 300 τ.μ. ή επαγγελματική μίσθωση. Σε τι διαφέρει η φοροδοτική ικανότητα ενός ατόμου που μισθώνει ένα διαμέρισμα π.χ. 320 τ.μ. από έναν που μισθώνει δύο διαμερίσματα των 160 τ.μ. έκαστο, ώστε να δικαιολογείται ο διπλασιασμός του φόρου; Και σε τι διαφέρει όταν πρόκειται για επαγγελματική μίσθωση; Μου θυμίζει μια παλαιότερη φορολογική διάταξη με την οποία τα μαύρα αυτοκίνητα επιβαρύνονταν περισσότερο, γιατί θεωρούντο «πολυτελείας».

ε) Τίθενται σημαντικοί περιορισμοί στην έκπτωση των ιατρικών δαπανών. Η αλήθεια είναι ότι από ένα σημείο και μετά οι δαπάνες αυτές αρχίζουν και αποκτούν το στοιχείο της «πολυτέλειας». Από το σημείο όμως αυτό μέχρι τους περιορισμούς επί δικαίους και αδίκους που θέτει το νομοσχέδιο υπάρχει διαφορά. Φοβάμαι ότι επικράτησε ισοπεδωτική αντίληψη.

στ) Μειώνεται κατά 10% ο φόρος και μέχρι 1.500 ευρώ για τη διατροφή που «επιδικάστηκε και καταβάλλεται από τον ένα σύζυγο στον άλλο, του οποίου αποτελεί φορολογητέο εισόδημα». Δηλαδή, πέραν της προαναφερθείσας μικρής έκπτωσης, η κατόπιν δικαστηριακής απόφασης μεταβίβαση εισοδήματος από ένα φορολογούμενο σε έναν άλλο φορολογείται τόσο στα χέρια του ενός όσο και στα χέρια του άλλου. Κάποιοι θα το θεωρούσαν αυτό διπλή φορολόγηση.

ζ) Μέχρι τώρα εξέπιπταν οι δαπάνες για ενημερωτικές ημερίδες και συναντήσεις εργαζομένων ή πελατών επιχειρήσεων μόνο εφόσον αυτές πραγματοποιούνταν εντός του νομού που εδρεύει η επιχείρηση ή λειτουργούν υποκατάστημά της. Η λογική ήταν ότι οι συναντήσεις αυτές δεν μπορεί παρά να γίνονται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης ή, άντε, στον ίδιο νομό. Γιατί, αν η συνάντηση γίνεται εκτός νομού, μάλλον το κίνητρο είναι εκδρομικό και δεν πρέπει να την πριμοδοτεί το κοινωνικό σύνολο. Ο περιορισμός αυτός καταργείται και μπορούν πλέον οι επιχειρήσεις να εκπίπτουν μέχρι 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα στην εκδήλωση, όταν αυτή γίνεται εκτός νομού. Δεν είναι παράδοξο να καταργείται η έκπτωση των δαπανών που υφίστανται οι φορολογούμενοι για την εκπαίδευση των παιδιών τους και να θεσπίζεται η έκπτωση δαπανών των επιχειρήσεων για ενημερωτικές εκδρομές; Και χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να σκεφτεί κανείς ότι το όριο των 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα θα τύχει ευρύτατης καταστρατήγησης;

η) Εκπίπτουν στο εξής τα ποσά που καταβάλλουν οικειοθελώς (!) οι επιχειρήσεις σε τρίτους. Ποιοι αλήθεια μπορεί να είναι αυτοί οι «τρίτοι», οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με την παραγωγική δραστηριότητα της επιχείρησης (γιατί διαφορετικά θα ενέπιπταν σε άλλες διατάξεις του νόμου); Πιο πάνω συζητούσαμε για άλλες εκπτώσεις που περικόψαμε και δεχόμαστε αυτή;

θ) Οι περισσότερες αμφισβητήσεις /αυθαιρεσίες κατά τον φορολογικό έλεγχο αφορούσαν ανέκαθεν την έγκριση των εκπιπτόμενων δαπανών. Γιατί ο νόμος θέτει γι’ αυτές ένα γενικό πλαίσιο και από εκεί και πέρα ήταν θέμα υποκειμενικής εκτίμησης ελεγκτών και ελεγχομένων. Επειτα από πολλά, το χάος των υποκειμενικών εκτιμήσεων και όσων αυτό συνεπάγεται αντιμετωπίσθηκαν πριν από λίγα χρόνια με τρόπο που διασφαλίζει αντικειμενικότητα, ισότητα και κυρίως διαφάνεια. Εξέλειψαν οι «γκρίζες ζώνες» αναφορικά με το τι εκπίπτει και τι όχι και υπήρξε ανακούφιση στους έντιμους επαγγελματίες. Με το φορολογικό νομοσχέδιο η σχετική διάταξη καταργείται και στην αιτιολογική έκθεση δεν υπάρχει καμία απολύτως εξήγηση.

ι) Τελειώνοντας, διαβάζουμε στο άρθρο 10 ότι αναστέλλεται η εφαρμογή κάποιων διατάξεων που ψηφίσθηκαν το 2008 και το 2010 γιατί το υπουργείο δεν είναι έτοιμο να τις εφαρμόσει.

 

 

Του Νικου Τατσου

Ο κ. Νίκος Τάτσος είναι καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

 

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ


6

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του