Το τραπεζικό σύστημα αντιμέτωπο με την απειλή πλήρους κρατικοποίησης

Οι νέες απώλειες από την επαναγορά ομολόγων καθιστούν δύσκολη τη συμμετοχή ιδιωτών στην ανακεφαλαιοποίηση

Πλησιάζει απειλητικά το φάσμα της «κρατικοποίησης» σχεδόν του συνόλου του τραπεζικού συστήματος, καθώς το πρόγραμμα επαναγοράς των ομολόγων μπορεί να αφαιρέσει από τις διοικήσεις των τραπεζών το τελευταίο «κρυφό» όπλο για την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών: τα μεγάλα κέρδη από την άνοδο των τιμών των ομολόγων στην περίπτωση που η χώρα σταδιακά έβγαινε από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης. Υστατη ελπίδα των τραπεζών είναι το ενδεχόμενο μαζικής ανταπόκρισης των ξένων ομολογιούχων. Αν η κυβέρνηση πιάσει τους στόχους με τα ομόλογα των ξένων, τότε μπορεί να εξαιρέσει είτε το σύνολο είτε μέρος των ομολόγων των ελληνικών τραπεζών.

Οι ελληνικές τράπεζες μετά το PSI είχαν λάβει ελληνικά ομόλογα ονομαστικής αξίας 16,9 δισ. ευρώ, ωστόσο στη συνέχεια εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας και του κινδύνου εξόδου της χώρας από το ευρώ οι τιμές τους βρέθηκαν σε πορεία ελεύθερης πτώσης, φτάνοντας να διαπραγματεύονται στο 10 με 15% της ονομαστικής τους αξίας. Οι τράπεζες στα βιβλία τους αποτίμησαν τα ομόλογα σε τιμή κοντά στο 30% της ονομαστικής αξίας, δηλαδή περίπου στα 5 δισ. ευρώ. Με βάση την αποτίμηση αυτή υπολογίστηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών για την ανακεφαλαιοποίηση (σε συνδυασμό φυσικά και με τις εκτιμώμενες απώλειες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια), στα 50 δισ. για το σύνολο του συστήματος και στα 27 δισ. ευρώ για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες: Εθνική-Eurobank, Alpha και Πειραιώς.

 

Προτάσεις τραπεζών

Οι τράπεζες προσπάθησαν να προωθήσουν ιδέες για τη μείωση του ύψους της ανακεφαλαιοποίησης, ζητώντας είτε την ανταλλαγή των ομολόγων τους με τίτλους EFSF είτε την εγγύηση των ομολόγων τους από τρίτο υψηλής αξιοπιστίας φορέα που θα τις επέτρεπε να τα αποτιμήσουν στην ονομαστική τους αξία. Αυτό μόνο για τις τέσσερις μεγάλες θα οδηγούσε σε όφελος σχεδόν 10 δισ. ευρώ και μείωση των κεφαλαιακών αναγκών στα 16 δισ. ευρώ. Με την προσθήκη κάποιων φορολογικών διευκολύνσεων (όπως η εποπτική αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου), ο λογαριασμός θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2-3 δισ. ακόμα. Ωστόσο, τα φιλόδοξα αυτά σχέδια απορρίφθηκαν συνοπτικά τόσο από την ΕΚΤ όσο και την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Παρόλα αυτά οι διοικήσεις των τραπεζών διατηρούσαν ελπίδες ότι θα κατόρθωναν να προσελκύσουν ιδιώτες στις αυξήσεις (διασφαλίζοντας την ιδιωτική τους φυσιογνωμία) μέσω του «κρυφού» όπλου των ομολόγων: ναι μεν στα βιβλία τους ήταν αποτιμημένα στο 30% της ονομαστικής τους αξίας, ωστόσο αν η Ελλάδα βρει τον βηματισμό της, οι τιμές των ομολόγων θα ενισχύονταν και κάθε τιμή μεγαλύτερη του 30% θα έφερνε κεφαλαιακά κέρδη στις τράπεζες. Σε βάθος χρόνου θα μπορούσαν να αποκομίσουν κέρδη πολλών δισ. ευρώ με τα οποία θα εξαγόραζαν ταχύτερα τις μετοχές του ΤΧΣ. Σύμφωνα με το σκεπτικό των τραπεζών, ναι μεν το ύψος της ανακεφαλαιοποίησης θα ήταν 27 δισ. ευρώ, ωστόσο τα 10 δισ. θα μπορούσαν να διαγραφούν «αυτόματα» από τα κέρδη των ομολόγων. Αυτό μαζί και με άλλα (αναβαλλόμενος φόρος, οι ετήσιοι τόκοι των ομολόγων ύψους 350 εκατ. ευρώ, η σταδιακή μείωση προβλέψεων, τα υβριδικά κεφάλαια, τα ελκυστικά δικαιώματα αγοράς κ.ά.) θα μπορούσαν να περιορίσουν δραστικά τον λογαριασμό, δελεάζοντας ιδιώτες επενδυτές.

Τέλος στις ελπίδες αυτές βάζει το σχέδιο επαναγοράς και της θεωρητικά εθελοντικής στην πράξη υποχρεωτικής συμμετοχής των τραπεζών. Με την πώληση των ομολόγων οι τράπεζες θα λογιστικοποιήσουν ένα ασήμαντο κέρδος και θα χάσουν ετήσιους τόκους 350 εκατ. ευρώ και δυνητικά κέρδη άνω των 10 δισ. ευρώ.

Αρχικά οι επιτελείς των τραπεζών αντέδρασαν με οργή φωνάζοντας ότι δεν πρόκειται να συμμετέχουν σε ένα σχέδιο που οδηγεί στην οικονομική εξόντωση των μετόχων. Η οργή δεν κράτησε πολύ καθώς η εναλλακτική επιλογή, δηλαδή να τορπιλίσουν την επαναγορά, θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξόντωση όχι μόνο των μετόχων και του τραπεζικού συστήματος αλλά της χώρας.

 

Αγονη συνάντηση

«Εδώ που φτάσαμε δεν υπάρχει καμία εναλλακτική δυνατότητα πέραν της εθελοντικής συμμετοχής στην επαναγορά» υπογράμμισε με απογοήτευση στην «Κ» επιτελικό στέλεχος τράπεζας μετά τη συνάντησή της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών με τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα την περασμένη Πέμπτη. Οι τράπεζες έκαναν μια απέλπιδα προσπάθεια, προτείνοντας στον κ. Στουρνάρα κάποιες εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες ωστόσο είχαν ξαναπροταθεί και απορριφθεί από την ΕΚΤ. Ωστόσο, ελπίζουν ότι θα εξασφαλίσουν κάποια δευτερεύουσας σημασίας αιτήματα όπως την επέκταση του οφέλους από τον αναβαλλόμενο φόρο που θα περιορίσει κάπως το ύψος των απωλειών. Αν διασώσουν μέρος έστω των ομολόγων τους (λόγω αυξημένης συμμετοχής ξένων), τότε η αριθμητική της ανακεφαλαιοποίησης θα βελτιωθεί αισθητά για τις τράπεζες.

Του Γιαννη Παπαδογιαννη

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

6

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή του