Αφορολόγητα όρια της φορολογίας εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Το αφορολόγητο όριο εισοδήματος, έχει την έννοια της προστασίας των οικονομικά αδύναμων πολιτών. Θεσπίστηκε για να υλοποιήσει τη συνταγματική επιταγή της υποχρέωσης του Κράτους για το σεβασμό της αξιοπρέπειας του ατόμου. Έχει δε τη λογική ότι, όταν άτομο με πολύ χαμηλό εισόδημα, δεν έχει καν τη δυνατότητα να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες του, τότε δε μπορεί να εισφέρει περισσότερο στις κοινές δαπάνες, πέραν των όσων εισφέρει μέσω της έμμεσης φορολογίας.
Με βάση τον ίδιο συλλογισμό, όταν το Κράτος απαιτεί από το άτομο αυτό να εισφέρει περισσότερο, τότε η επιβαλλόμενη φορολογία οδηγεί το άτομο σε πραγματική οικονομική, αλλά και ηθική εξουθένωση και εξαθλίωσή του. Κάτι τέτοιο όμως παραβιάζει την υποχρέωση του Κράτους να προστατεύει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Το αφορολόγητο όριο στην Ελλάδα, μέχρι πέρυσι ήταν € 12.000. Και μάλιστα αφορούσε στο “καθαρό φορολογητέο εισόδημα”, δηλαδή μετά από την αφαίρεση των διαφόρων φοροαπαλλαγών. Με δεδομένη την κάκιστη κατάσταση των δημόσιων οικονομικών και τη χρεοκοπία της χώρας, το ποσό αυτή ήταν υψηλό. Και μάλιστα, σε αρθρογραφία μας  πέρυσι τον Μάιο, είχαμε υποστηρίξει ότι θα έπρεπε να μειωθεί, αφού ήταν πολύ υψηλότερο από το σταθμισμένο μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο -κατά το 2010- έφθανε κοντά στα € 5.500.

Όμως, το να πηγαίνουμε από το ένα άκρο στο άλλο και μάλιστα σε περίοδο ύφεσης, κατά την οποία αφ’ ενός μεν έχουν αυξηθεί δραματικά οι έμμεσοι φόροι και τα παντός είδους τέλη και αφ’ ετέρου έχουν μειωθεί -επίσης δραματικά- τα εισοδήματα των πολιτών, είναι κάτι το οποίο δε μπορεί να είναι αποδεκτό.

Σε μία χώρα η οποία έχει υποστεί μία τόσο δραματική μείωση του ΑΕΠ της και μία -ούτως ή άλλως- μείωση του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού της, η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου συνιστά μία πράξη κοινωνικής “βαρβαρότητας” η οποία θα εξαθλιώσει ακόμη περισσότερο τις αδύναμες κοινωνικές τάξεις. Η δε προσπάθεια για αντιστάθμιση της κατάργησης του αφορολόγητου ορίου μέσα από την προσκόμιση αποδείξεων, είναι αμφίβολο εάν τελικά επιτύχει να αμβλύνει τις απώλειες που θα υπάρξουν για τους χαμηλού εισοδήματος φορολογούμενους.

Τί γίνεται όμως στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης;
Στα πλαίσια ειδικής μελέτης που εκπονεί ο Σύλλογος ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ επί των φορολογικών συστημάτων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα Δεκεμβρίου 2012, δημοσιεύουμε σήμερα ορισμένα στοιχεία τα οποία αφορούν: α) στα αφορολόγητα όρια που ισχύουν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και β) στους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος που ισχύουν σήμερα στις 27 χώρες.
Σημειώνουμε ότι, τα στοιχεία αυτά είναι μεμονωμένα και ενδεχόμενα να μη δίνουν την πλήρη εικόνα της φορολογίας εισοδήματος, αφού δεν αναφέρουμε τις διάφορες φορολογικές απαλλαγές που ενδεχόμενα ισχύουν στις εξεταζόμενες χώρες. Τα πλήρη στοιχεία, καθώς και παραδείγματα φορολόγησης ίσων ποσών στις διάφορες χώρες, θα δημοσιευθούν στην πλήρη μελέτη.

Αφορολόγητα Όρια στη Φορολογία Εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Δείτε τα αφορολόγητα όρια σε μορφή πίνακα

Επί του παρόντος, για τα αφορολόγητα όρια στη φορολογία εισοδήματος, πρέπει να αναφέρουμε τα παρακάτω:
α) Μηδενικό ύψος αφορολόγητου ποσού έχουν εννέα (9) χώρες: Ιρλανδία, Ιταλία, Λιθουανία, Λεττονία, Ολλανδία, Πολωνία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Ρουμανία. Από τις χώρες αυτές, μόνον τέσσερις (4) έχουν απόλυτα μηδενικό ύψος αφορολόγητου ποσού (Ιταλία, Λεττονία, Ουγγαρία, Ρουμανία), αφού οι υπόλοιπες έχουν θεσπίσει κάποιου είδους “έκπτωσης φόρου” (tax credit) για κάθε φορολογούμενο. Δείτε περισσότερα στοιχεία στον παραπάνω πίνακα.
β) Οι χώρες με το υψηλότερο ύψος αφορολόγητου ποσού είναι η Κύπρος (€ 19.500) και το Λουξεμβούργο (€ 11.265). Σημειώνεται ότι, ενώ στον παραπάνω πίνακα, η Φινλανδία εμφανίζεται να έχει αφορολόγητο ποσό ύψους € 16.100, αυτό ισχύει μόνον για την εθνική φορολογία, ενώ στην τοπική φορολογία (η οποία είναι και υψηλότερη) η φορολόγηση αρχίζει από το πρώτο ευρώ.

Συντελεστές Φορολογίας Εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Δείτε σε μορφή κειμένου το σύνολο των φορολογικών συντελεστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Επίσης, αναφορικά με τους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος, πρέπει να σημειώσουμε ότι, σε οκτώ (8) χώρες ισχύει το καθεστώς του “ενιαίου φορολογικού συντελεστή” (δηλαδή, όλα τα εισοδήματα εμπίπτουν σε ένα μοναδικό φορολογικό συντελεστή). Όπως θα παρατηρήσουμε από την παρακάτω παράθεση των χωρών αυτών, πρόκειται στο σύνολό τους για χώρες με πρώην κομμουνιστικά καθεστώτα, οι οποίες εισήλθαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις διευρύνσεις του 2004 και του 2007. Το τί είναι το καθεστώς του  “ενιαίου φορολογικού συντελεστή” και γιατί επιλέγεται από κάποιες χώρες, θα αναλυθεί στην έκδοση της αναλυτικής μελέτης (Δεκέμβριος 2012). Οι χώρες που ακολουθούν το σύστημα του “ενιαίου φορολογικού συντελεστή” είναι οι:
Βουλγαρία - 10%
Εσθονία - 21%
Λεττονία - 25%
Λιθουανία - 15%
Ουγγαρία - 16%
Ρουμανία - 16%
Σλοβακία - 19%
Τσεχία - 15%

Τέλος, καθώς κατά το τελευταίο διάστημα κυκλοφορούν φήμες σχετικά με την κατάργηση του αφορολόγητου ορίου στη φορολογία εισοδήματος στην Ελλάδα, σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου που λήφθηκε στις 13 Νοεμβρίου, ο Σύλλογος θα υποβάλλει διαμαρτυρία προς τον Υπουργό των Οικονομικών, ενώ παράλληλα θα αναπτύξει και τη δική του πρόταση επί του ζητήματος αυτού, πρόταση η οποία βασίζεται στην αρχή της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και περιλαμβάνει ένα κλιμακωτό όριο “αφορολογήτου ποσού”, σύμφωνα με μεθόδους που ισχύουν και σε άλλες χώρες.
Αμέσως μόλις υποβληθεί η πρόταση του Συλλόγου, θα υπάρξει σχετική ανακοίνωση.


Η έρευνα για τα συστήματα φορολογίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση διεξάγεται από τους: Γιάννη Σιάτρα, Μαρία Σαββουλίδη και Κωνσταντίνο Μαντέλλο.