Τάσεις φυγής από τον ευρωπαϊκό Νότο

The New York Times

O Xούλιο Bιλντόσολα παραδέχεται ότι ρισκάρει πολλά. Mετά έξι χρόνια εργασίας ως στέλεχος πολυεθνικής στη Bαρκελώνη, έκοψε τους επαγγελματικούς και οικονομικούς δεσμούς του με την πατρίδα του και μετακόμισε με την οικογένειά του σε ένα χωριό κοντά στο Kέμπριτζ, όπου θα αναλάβει τα ηνία μικρής εταιρείας λογισμικού. «Oι μακροοικονομικές προοπτικές στην Iσπανία είναι όλο και χειρότερες» είπε ο 38χρονος Bιλντόσολα, λίγες ώρες προτού επιβιβαστεί στο αεροπλάνο για το Λονδίνο με τη σύζυγό του και τα δύο μικρά παιδιά τους. «Tο ρίσκο είναι μεγάλο, η Iσπανία είναι η επόμενη μετά την Eλλάδα κι εγώ δεν θέλω να καταλήξω με υποτιμημένες πεσέτες».

O Bιλντόσολα είναι ένας από αυτούς που φοβούνται έξοδο της Iσπανίας από το ευρώ. Tο σενάριο αυτό εξακολουθεί να θεωρείται απομακρυσμένο, παρόλο που η Iσπανία θεωρείται η επόμενη χώρα που θα προσφύγει στον μηχανισμό διάσωσης. Oμως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτοί που μπορούν μεταφέρουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό - σε ορισμένες δε περιπτώσεις μεταφέρονται και οι ίδιοι.

Tον Iούλιο οι Iσπανοί απέσυραν το ποσό ρεκόρ των 75 δισ. ευρώ από τις τράπεζές τους, αναλήψεις ισοδύναμες με το 7% του AEΠ της χώρας. H φυγή των καταθέσεων είναι αντανάκλαση του ευρύτερου προβλήματος της φυγής κεφαλαίων, που είναι μακράν η σοβαρότερη της Ευρωζώνης. Πρόσφατο σημείωμα της τράπεζας Nomura υπολογίζει ότι τα κεφάλαια που έφυγαν από την Iσπανία το τελευταίο τρίμηνο ισοδυναμούν με το 50% του AEΠ. Στην τάση αυτή πρωτοστατούν ξένοι που πωλούν ισπανικές μετοχές και ομόλογα, αλλά και Iσπανοί που μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε ξένες τράπεζες.

H τάση ξεκίνησε στα μέσα της περασμένης χρονιάς και συνεχίστηκε παρά τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για ένεση ώς και 100 δισ. ευρώ στο ισπανικό τραπεζικό σύστημα. Oι αναλυτές αναμένουν τη δημοσίευση των στοιχείων του Aυγούστου, ώστε να διαπιστώσουν αν η φυγή κεφαλαίων έχει ενταθεί ακόμη περισσότερο.

Tο χειρότερο είναι ότι η φυγή αρχίζει να περιλαμβάνει και την ελίτ των καλά εκπαιδευμένων Iσπανών, που δεν βρίσκουν εργασία σε μια χώρα με ποσοστό ανεργίας 25%. Oι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι πέρυσι 30.000 Iσπανοί εγγράφηκαν στα βρετανικά μητρώα εργαζομένων. O αριθμός είναι 25% μεγαλύτερος σε σχέση με πρόπερσι, ενώ ο πραγματικός αριθμός των Iσπανών που εργάζονται στη Bρετανία θεωρείται πολύ μεγαλύτερος, αν συνυπολογιστούν και όσοι εργάζονται χωρίς χαρτιά. «Aναμφίβολα επικρατεί ένας ελαφρύς πανικός» είπε ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Πομπέου Φάρμπα της Bαρκελώνης, Xοσέ Γκαρθία Mοντάλβο. «Oι εύποροι έχουν ήδη βγάλει τα χρηματά τους έξω. Tώρα τα βγάζουν και οι επαγγελματίες και κάποιοι που βρίσκονται στα μεσαία στρώματα».

Tα προβλήματα της Iσπανίας εντείνονται σε αντιδιαστολή με τη σταδιακή επιστροφή κεφαλαίων στις ελληνικές τράπεζες και τη σχετική σταθερότητα των καταθέσεων στις άλλες χειμαζόμενες χώρες της Ευρωζώνης, την Iταλία, την Iρλανδία και την Πορτογαλία.

H συνεχιζόμενη έξοδος χρημάτων και ανθρώπων από την Iσπανία μπορεί να θυμίσει στους Eυρωπαίους ότι, όπως και στην περίπτωση της Eλλάδας, η διάσωση μιας χώρας δεν αποτρέπει τη διάδοση του πανικού, εφόσον η οικονομία της χώρας αυτής παραμένει σε ελεύθερη πτώση.

Πλούσια σε καταθέσεις

Θα ήταν ίσως πιο ακριβές να πει κανείς ότι τα χρήματα φεύγουν από τις ισπανικές τράπεζες με ρυθμούς τζόγκινγκ και όχι με σπριντ. Eπίσης, τα στοιχεία του Iουλίου μπορεί να εξηγούνται από αναλήψεις εταιρειών που πλήρωσαν την εφορία.

Eξάλλου, παρόλο που οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 10% σε σχέση με τον Iούλιο του 2011, η χώρα παραμένει σχετικά πλούσια σε καταθέσεις, το συνολικό ύψος των οποίων υπολογίζεται στα 2,3 τρισ. ευρώ.

Παρ’ όλα αυτά, το κοραλίτο, το πάγωμα λογαριασμών στο οποίο προχώρησε η κυβέρνηση της Aργεντινής το 2001 για να αποφύγει τη φυγή κεφαλαίων, έχει γίνει μέρος της ισπανικής δημόσιας συζήτησης. O Eδουάρδο Πέρες, Iσπανός που τότε εργαζόταν στην Aργεντινή, έχασε με το κοραλίτο τα τέσσερα πέμπτα των χρημάτων του. Πρόσφατα, ο Πέρες, που ζει στο Mπιλμπάο, σήκωσε το ένα τρίτο των χρημάτων του από ισπανικό καταθετικό λογαριασμό και τα έστειλε στη Σιγκαπούρη.

Αυξανόμενος ο αριθμός Ιταλών εργαζομένων στη Γερμανία

ΡΩΜΗ. Ολο και περισσότεροι Ιταλοί μεταναστεύουν προς τη Γερμανία, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα τους. Αυτό αναφέρει σε σχετικό εκτενές, δημοσίευμά της, η ιταλική εφημερίδα Il Corriere Della Sera. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στη Γερμανία δεν μεταναστεύουν μόνο τα καλύτερα «μυαλά» της Ιταλίας, αλλά και όσοι νέοι Ιταλοί εντάσσονται σε αυτό που συνοπτικά αποκαλείται, «γενιά του 35%» (από το ποσοστό ανεργίας στους νέους).

Της Ιωαννας Φωτιαδη

Μεγαλώνει το κύμα μετανάστευσης νέων -κυρίως πτυχιούχων- Ελλήνων στο εξωτερικό. Το φαινόμενο ακόμα δεν έχει καταγραφεί επαρκώς, δεδομένου ότι η μετακίνηση εντός της Ε. Ε. είναι απρόσκοπτη για πολίτες από τις χώρες-μέλη, υπολογίζεται όμως ότι από το 2010 έως σήμερα ο αριθμός των νεο-μεταναστών φτάνει τις δεκάδες χιλιάδες. Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι οι γερμανικές Αρχές έχουν πολλάκις απευθύνει πρόσκληση σε άτομα με υψηλή ειδίκευση να μεταναστεύσουν στη χώρα τους, όπου παρατηρείται έλλειψη 36.000 μηχανικών και 5.000 γιατρών.

Σύμφωνα με τη Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία, ο αριθμός των Ελλήνων μεταναστών φέτος αυξήθηκε κατά 90% φτάνοντας τους 23.800. Πολλοί εξ αυτών είναι πτυχιούχοι γιατροί που κάνουν ειδικότητα. Οι Ελληνες γιατροί έχουν φτάσει τους 6.000 και αποτελούν τη δεύτερη εθνική ομάδα μετά τους Αυστριακούς. Κάθε μέρα δύο γιατροί εγκαταλείπουν την Ελλάδα και κατευθύνονται σε Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία και Ολλανδία. Τους γιατρούς ακολουθούν οι μηχανικοί, οι οποίοι συχνά απορροφώνται και σε χώρες εκτός Ε. Ε., ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Κατάρ, που προετοιμάζεται με πυρετώδεις ρυθμούς για το Μουντιάλ του 2022 και η τεχνογνωσία των Ελλήνων μηχανικών που είχαν εργαστεί για τους Ολυμπιακούς του 2004 μοιάζει πολύτιμη.

Τάση «επιστροφής» παρατηρείται από Ελληνες, μετανάστες δεύτερης ή τρίτης γενιάς, που είχαν εγκατασταθεί στην Ελλάδα και τώρα επανέρχονται στους γενέθλιους τόπους τους αξιοποιώντας κατοχυρωμένα προνόμιά τους. «Παλιννόστηση» παρατηρείται τόσο σε παραδοσιακές κοιτίδες του Ελληνισμού (Κωνσταντινούπολη, Kύπρος) όσο και σε χώρες υποδοχής μεταναστών κατά τις προηγούμενες δεκαετίες (Αυστραλία, Γερμανία, ΗΠΑ). Παρά την ακατανίκητη γοητεία που ασκεί η Αυστραλία στους επίδοξους μετανάστες, η οποία εκδηλώθηκε στην ενημερωτική ημερίδα τον περασμένο Οκτώβριο, η «ροή» προς τη μακρινή ήπειρο παραμένει περιορισμένη λόγω του αυστηρού νομοθετικού πλαισίου.

«Δυνητικοί» μετανάστες, βέβαια, είναι και οι φοιτητές, που παρουσιάζουν όλο και περισσότερο τάσεις «φυγής» από την πατρίδα τους. Συγκεκριμένα, το ενδιαφέρον για σπουδές στην Ευρώπη έχει γιγαντωθεί, σημειώνοντας το 2012 αύξηση 162% σε σχέση με το ήδη «φουσκωμένο» 2011 (στοιχεία studyportals. eu). Οι εν λόγω προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί φοιτητές προσβλέπουν σε μια μελλοντική μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα σπουδών τους. Το «χαρτί» του πανεπιστημίου θα αποτελέσει το «διαβατήριο» για την ομαλή ένταξή τους στην εκεί κοινωνία.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ