Μια ένωση υπό «κατασκευήν»...

Άρθρο της Τασουλας Καραϊσκακη

Η προχθεσινή φράση της κ. Μέρκελ, «η αντιμετώπιση της κρίσης χρειάζεται περισσότερη Ευρώπη», υπό τη σκιά της κρίσιμης για το μέλλον της Ε.Ε. συνόδου κορυφής, επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις. Εννοεί, περισσότερο έλεγχο; Εκχώρηση περισσότερων κυριαρχικών δικαιωμάτων υπέρ της οικονομικής και πολιτικής ένωσης; Περισσότερη αυστηρότητα; Μεγαλύτερη προθυμία για δημοσιονομική ενοποίηση; Από την πλευρά του, ο κ. Ολάντ, εκφράζοντας την επιθυμία να φτάσουμε σε μια... ολοκλήρωση και μια αλληλεγγύη, έσπευσε να ξεκαθαρίσει, «με την ολοκλήρωση όσο είναι απαραίτητη και την αλληλεγγύη όσο είναι δυνατή»... Πάντως, όλες αυτές τις μέρες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έπαιξαν και πάλι με τις λέξεις, καλύπτοντας χαοτικά ρήγματα με κοινές διαβεβαιώσεις περί συνοχής, δύναμης, ενότητας, περί ρωμαλέας σταθερής Ευρώπης. Είναι η πιο συγκλονιστική ιστορική πρόκληση, η εμμονή στα ευρωπαϊκά ιδεώδη (ειρήνη, δημοκρατία, διάλογος, ανθρώπινα δικαιώματα, ισοκατανομή, προστασία, αλληλεγγύη...) σε ένα περιβάλλον έμπλεο ανισοτήτων, όλο και πιο δύσκολο κοινωνικο-οικονομικά.

Πάντως, υπό συνθήκες έντονων διαφωνιών, λυσσαλέων ανταγωνισμών, εκρήξεων ηγεμονίας, σαφών κατηγοριοποιήσεων, μοιάζει σχεδόν κωμικό να μνημονεύεται ο πρωταρχικός στόχος: η συγχώνευση των αντιθέσεων της Ευρώπης σε ένα αρμονικό σύνολο... Να ανασύρεται θεατρικά (όταν χώρες δακτυλοδεικτούμενες ως υπεύθυνες για την επαπειλούμενη αποσταθεροποίηση δεν καταφέρνουν να συμβαδίσουν παγιδευμένες στο δίδυμο λιτότητα–ύφεση) το πνεύμα ενός κοινού ονόματος και το πεπρωμένο ενός κοινού οράματος.

«Υπάρχει τελικά Ευρώπη;» αναρωτιόταν η Ελένη Αρβελέρ, σε παλαιότερη συνέντευξή της. «Αν δεχθεί κανείς την πολυμορφία της Ευρώπης, Ευρώπη σλαβική, ορθόδοξη, προτεσταντική, καθολική, Βόρεια και Νότια, της ελιάς και του αμπελώνα, για παράδειγμα (εμείς θα λέγαμε και Ευρώπη στην καρδιά της κρίσης χρέους, στις παρυφές της ή στον εξωτερικό της περίβολο), καταλήγει μοιραία να δεχθεί ότι η έννοια Ευρώπη είναι μια ιδέα υπό κατασκευήν...».

Η γνώση των σφαλμάτων, των αδυναμιών, των αποτυχιών –και όχι μόνο του παρελθόντος–, το μετέωρο βήμα των αποκλινουσών δυνατοτήτων και συμφερόντων των χωρών, η εξάρτηση από τη ροή δανεικού χρήματος για να καλυφθούν δομικές αδυναμίες, η ύφεση και η κοινωνική διάλυση που έφερε η κρίση, δεν βοηθούν στη δημιουργία ενός συμφώνου οικονομικής βιωσιμότητας, στη συνειδητοποίηση της ουσίας της ποιοτικής ένωσης των «27», που είναι η συνοχή. Οι πλούσιες χώρες θεωρούν σκανδαλώδη την οικονομική βοήθεια προς τις υπερχρεωμένες, που με τη σειρά τους δυσανασχετούν μπροστά στον αυταρχισμό των δανειστών τους. Αυτή η αμοιβαία καχυποψία, οι εθνικές πικρίες που και πάλι αναδύονται, αποδομούν την ακόμη υπό διαμόρφωση, εξαιρετικά ασταθή κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα. Και ωθούν, δυστυχώς, πιο εύκολα τη χώρα μας προς τον αποκλεισμό και την έξοδο. Την Ελλάδα πλέον δεν τη χρειάζονται. Περισσότερο από υπενθύμιση ενός ιστορικού παρελθόντος, αποτελεί έναν «μπελά» προς άμεση εκφόρτωση.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

5