«Μικρά μυστικά» για υποψήφιους προς συνταξιοδότηση.

Ιδιαίτερα προσεκτικοί θα πρέπει να είναι όσοι επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν, καθώς υπάρχουν «μικρά μυστικά» στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης τα οποία οδηγούν στην εξασφάλιση μεγαλύτερης σύνταξης ακόμη και με λιγότερα ένσημα. Η ΕΞΠΡΕΣ παρουσιάζει αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν για την πρόωρη συνταξιοδότηση, για τη διαδοχική και την παράλληλη ασφάλιση.

1. Να μην αφήνετε ούτε μία ημέρα εργασίας ανασφάλιστη.


Αρκετοί εργαζόμενοι, κυρίως νεαρής ηλικίας, βλέπουν την ασφάλισή τους όχι ως αναφαίρετο δικαίωμά τους αλλά σαν αναγκαίο κακό. Όμως τα χρόνια δυστυχώς περνούν και βλέπουμε πολλούς από αυτούς που συνταξιοδοτούνται σήμερα «να χτυπάνε το κεφάλι τους» γιατί έχουν εργαστεί 30 και 40 χρόνια και έχουν ασφάλιση για τα μισά, με αποτέλεσμα να παίρνουν μικρή σύνταξη.


2. Ασφάλιση για όλο το ποσό των αποδοχών.


Μερικοί εργαζόμενοι, όπως έχει διαπιστωθεί, ασφαλίζονται με μικρότερες αποδοχές από εκείνες που πραγματικά παίρνουν. Στην πραγματικότητα αυτό εξυπηρετεί μόνο τον εργοδότη γιατί ο εργαζόμενος δεν γνωρίζει το πότε ακριβώς θα συνταξιοδοτηθεί, όταν μάλιστα υπάρχει και ο κίνδυνος να καταστεί ανάπηρος. Εξάλλου από 1/1/2005, τουλάχιστον για το ΙΚΑ, οι συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση τα 5 καλύτερα χρόνια της τελευταίας δεκαετίας. Επομένως ο εργαζόμενος πρέπει να επιδιώκει την ασφάλισή του στη μεγαλύτερη δυνατή ασφαλιστική κλάση, έτσι ώστε να πάρει καλύτερη σύνταξη.



3. Έλεγχος του «Αποσπάσματος Ατομικού Λογαριασμού» και του βιβλιαρίου


Ειδικά οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ θα πρέπει να ελέγχουν αν ο εργοδότης δηλώνει στοιχεία ασφάλισης:


• Για το σύνολο των καταβαλλόμενων εισφορών


• Για την ειδικότητα απασχόλησης


• Για όλες τις ημέρες εργασίας


• Για τις υπερωρίες.

Οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωστοποιούν γραπτά στο ΙΚΑ εντός 12 μηνών από αποχώρησή τους ή την απόλυσή τους από την εργασία τις ημέρες εργασίας που πραγματοποίησαν και για τις οποίες δεν ασφαλίστηκαν, καθώς και κάθε διαφορά των πραγματικών στοιχείων απασχόλησης και των στοιχείων που δηλώθηκαν από τον εργοδότη.

Το ατομικό βιβλιάριο υγείας είναι η ασφαλιστική ταυτότητα για παροχές σε είδος και σε χρήμα του άμεσα ασφαλισμένου. Το οικογενειακό βιβλιάριο εκδίδεται για τα μέλη της οικογένειάς του.

Για την έκδοση του ατομικού βιβλιαρίου απαιτείται η πραγματοποίηση 50 τουλάχιστον ημερών ασφάλισης μέσα στον προηγούμενο χρόνο ή στο τελευταίο 15μηνο. Όταν ο υπολογισμός γίνεται με το 15μηνο δεν λογαριάζονται οι τρεις τελευταίοι μήνες.

Για τη συμπλήρωση των παραπάνω προϋποθέσεων συνυπολογίζονται τόσο οι ημέρες για επιδότηση λόγω ασθενείας ή ατυχήματος όσο και οι ημέρες για επιδότηση λόγω ανεργίας.


Δικαιούνται ατομικό βιβλιάριο οι άμεσα ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι γήρατος και αναπηρίας του ΙΚΑ και οι ασφαλισμένοι άλλων ασφαλιστικών ταμείων που καλύπτονται από το ΙΚΑ για παροχές σε είδος.


Όσον αφορά το οικογενειακό βιβλιάριο, εκδίδεται στον άμεσα ασφαλισμένο για τα μέλη της οικογένείας του εφόσον δεν εργάζονται, συγκατοικούν και προκειμένου για παιδιά, γονείς, αδέρφια και εγγόνια, συντηρούνται από αυτόν. Επίσης εκδίδεται στους συνταξιούχους, λόγω θανάτου του άμεσα ασφαλισμένου και των άλλων ταμείων που ασφαλίζονται στον κλάδο ασθενείας του ΙΚΑ.

4. Υποβολή της αίτησης στις αρχές του χρόνου αντί στο τέλος του προηγούμενου.


Με δεδομένο ότι για τον υπολογισμό της σύνταξης από το ΙΚΑ δεν λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του χρόνου υποβολής της αίτησης και εφόσον, όπως συνήθως συμβαίνει, οι αποδοχές αυτές είναι μεγαλύτερες από προηγούμενα έτη, δεν είναι η καλύτερη επιλογή να αποχωρεί κάποιος από την εργασία του στο τέλος του χρόνου και να υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση. Η σωστή επιλογή είναι να γίνεται η αποχώρηση στις αρχές του επόμενου χρόνου για λίγο καλύτερη σύνταξη.

5. Ασφάλιση στη μεγαλύτερη δυνατή ασφαλιστική κατηγορία.


Πολλοί αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες ασφαλίζονται σε μικρές ασφαλιστικές κατηγορίες, προκειμένου να πληρώνουν μικρές ασφαλιστικές εισφορές και επιλέγουν μεγαλύτερες κατηγορίες λίγα χρόνια πριν τη συνταξιοδότησή τους πιστεύοντας έτσι ότι θα εξασφαλίσουν μεγαλύτερη σύνταξη.


Όμως το ΤΕΒΕ, το Ταμείο Εμπόρων και ο ΟΓΑ υπολογίζουν τις συντάξεις με βάση όλα τα χρόνια ασφάλισης και τις αντίστοιχες κατηγορίες που έχει ασφαλιστεί ο ασφαλισμένος για όλο τον ασφαλιστικό του βίο. Επομένως για κάποιον που θέλει να πάρει ικανοποιητική σύνταξη θα πρέπει να γνωρίζει ότι η επιλογή ανώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας θα πρέπει να γίνεται για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρόνο ασφάλισης και όχι μόνο τα τελευταία πριν τη συνταξιοδότηση έτη.

6. Αξιοποίηση όλων των ετών ασφάλισης για διπλοασφαλισμένους.


Υπάρχουν εργαζόμενοι που είναι ταυτόχρονα ασφαλισμένοι σε δύο ταμεία για μεγάλα χρονικά διαστήματα, στο ΙΚΑ και στο ΤΕΒΕ ή στο ΙΚΑ και στο Ταμείο Εμπόρων κ.λπ. Θα πρέπει να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι αυτοί ότι μπορούν να πάρουν δύο συντάξεις (μία από κάθε ταμείο) εάν συμπληρώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις και αυτό θα πρέπει να το επιδιώκουν τουλάχιστον όταν βρίσκονται κοντά στη συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών. Ένας συνταξιούχος, για παράδειγμα του ΙΚΑ, μπορεί να πάρει δεύτερη σύνταξη από το ΤΕΒΕ εάν συμπληρώσει στην ασφάλισή του 4.800 ημέρες ασφάλισης (μειωμένη σύνταξη) ή 6.000 ημέρες ασφάλισης (πλήρη σύνταξη). Τα παραπάνω ισχύουν και για πολλές κατηγορίες συνταξιούχων που εργάστηκαν και ασφαλίστηκαν σε άλλο φορέα μετά τη συνταξιοδότησή τους.

Όσοι έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μετά την 1.1.1993 σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, ασφαλίζονται υποχρεωτικά μόνο σε έναν φορέα κύριας ασφάλισης, ένα φορέα επικουρικής ασφάλισης, έναν κλάδο ή φορέα υγείας και έναν φορέα πρόνοιας (εφόσον υπάρχει). Έτσι λοιπόν για κάποιον που είναι μισθωτός του ιδιωτικού τομέα και ασφαλίζεται στο ΙΚΑ και ο εργαζόμενος αυτός κάνει έναρξη λειτουργίας επιχείρησης, για την οποία πρέπει να ασφαλιστεί στο ΤΕΒΕ, μέσα σε έξι μήνες από την έναρξη της δεύτερης απασχόλησής του μπορεί να επιλέξει το φορέα στον οποίο επιθυμεί να ασφαλιστεί. Στον άλλο φορέα μπορεί προαιρετικά να ασφαλιστεί μετά από υποβολή σχετικής αίτησης. Εξαίρεση από τη σχετική διάταξη προβλέπεται μόνο για το ΤΣΑΥ και το ΤΣΜΕΔΕ, στα οποία η ασφάλιση είναι υποχρεωτική.