Γιατί αποφάσισε ο Σύλλογος να ασχοληθεί με το ζήτημα του "γερμανικού κατοχικού δανείου";

Με βάση την απόφαση της 8ης συνεδρίασης του Διοικητικού του Συμβουλίου, της 8-11-2011, ο Σύλλογος, θα ενεργοποιηθεί στο ζήτημα της απαίτησης για την επιστροφή του γερμανικού χρέους της Κατοχής, καθώς και των αρχαιοτήτων που εκλάπησαν από τη χώρα.

Η απόφαση αυτή προκάλεσε πολλά ερωτηματικά και δεχθήκαμε αρκετά μηνύματα (στην πλειοψηφία τους θετικά για την κίνησή μας). Μας ετέθη όμως το ερώτημα, για ποιούς λόγους αποφασίσαμε να ενεργοποιηθούμε σε ένα θέμα το οποίο από τους περισσότερους θεωρείτε ως ξεχασμένο, ενώ από μία μειοψηφία, θεωρείται ως “κομματικοποιημένο” ή ακόμη και ως “γραφικό”.

Πρέπει να αναφέρω ότι, κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου στα πλαίσια της συγγραφής ενός βιβλίου για την ιστορία του ελληνικού χρέους, “σκόνταψα” πολλές φορές πάνω στο ζήτημα του “δανείου της Κατοχής”, αλλά και των ευρύτερων διεκδικήσεων της χώρας από τη Γερμανία. Επίσης, το θέμα επανήλθε στην προσοχή μας όταν, κατά τη διάρκεια επεξεργασίας των δικογράφων των αιτήσεων ακύρωσης που υπέβαλε ο Σύλλογος στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του τέλους επιτηδεύματος και του ειδικού τέλους ακινήτων, αναζητούσαμε τρόπους για να εμπλουτίσουμε τα επιχειρήματά μας ότι, με δεδομένες τις δυσχερείς δημοσιονομικές συνθήκες, το Ελληνικό Δημόσιο έχει και άλλους τρόπους για την εξασφάλιση πόρων (φοροδιαφυγή, αξιοποίηση περιουσίας κλπ), έτσι ώστε να αποφύγει την υπερφορολόγηση των πολιτών. Ένας από τους τρόπους αυτούς, είναι βεβαίως και το ζήτημα των διεκδικήσεων κατά της Γερμανίας ευρύτερα και του “δανείου της Κατοχής” ειδικότερα.

Το ζήτημα των διεκδικήσεων κατά της Γερμανίας είναι παλαιό. Βασικός πρωτεργάτης των προσπαθειών για τη διερεύνηση του ζητήματος και τη διατήρησή του στην επικαιρότητα, σε πείσμα των διαχρονικών αντιδράσεων των ελληνικών Κυβερνήσεων, είναι ο θρυλικός Μανώλης Γλέζος, ο οποίος είναι και πρόεδρος του “Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών”. Στο site του Συμβουλίου μπορείτε να πληροφορηθείτε όχι μόνο τη δράση του, αλλά και το ιστορικό του ζητήματος. Ένα ιστορικό το οποίο τέθηκε για μία ακόμη φορά, υπ’ όψη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων και του Υπουργού των Εξωτερικών κου Λαμπρινίδη, στις 29 Ιουλίου 2011, μετά από ενημέρωση που έκαναν ο κ. Μανώλης Γλέζος και ο κ. Στέφανος Ληναίος, υπεύθυνος Γραμματείας του Συμβουλίου.

Από την πλευρά του Συλλόγου, εξετάσαμε το ζήτημα, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Από την εξέταση αυτή, προέκυψε ότι:
α) Όντως υπάρχει θέμα. Θέμα ουσιαστικό, το οποίο τείνει είτε να ξεχασθεί, είτε να παρανοηθεί από το επίσημο Κράτος.
β) Το ζήτημα για τη χώρα μας είναι οικονομικό και πολιτικό. Όμως, κυρίως είναι ηθικό, ιδίως μετά  τις τελευταίες εξελίξεις και το διασυρμό της χώρας μας σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στη Γερμανία.

Το όλο θέμα, εμείς το διαχωρίζουμε σε τέσσερα επί μέρους τμήματα:
α) Τμήμα πολεμικών αποζημιώσεων, το οποίο αφορά στην αποζημίωση της χώρας από τις καταστροφές που υπέστη κατά τη διάρκεια της κατοχής της από τα γερμανικά στρατεύματα. Σημειώνεται ότι ο κ. Μανώλης Γλέζος ορθά αναφέρει ότι οι καταστροφές που υπέστη η χώρα προκάλεσαν μία μακροχρόνια βλάβη στις προοπτικές και στις δυνατότητες ανάπτυξης της χώρας και ότι, συνεπώς ο υπολογισμός των αποζημιώσεων δε θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μία “στενή” λογική αριθμών που υπολογίζονται με συνήθεις, σε τέτοιες περιπτώσεις, τρόπους.
β) Τμήμα του δανείου που χορήγησε η χώρα προς τη Γερμανία κατά τα έτη 1942 και 1943.
γ) Τμήμα αποζημιώσεων θυμάτων, από τις ναζιστικές θηριωδίες.
δ) Τμήμα επιστροφής αρχαιοτήτων που εκλάπησαν από μουσεία, ή αυτών που ευρέθηκαν κατά τη διάρκεια παράνομων ανασκαφών.

Από τα παραπάνω, εκτιμάται ότι το τμήμα (α) παρουσιάζει αρκετές νομικές επιπλοκές, οι οποίες θα μπορούσαν να αναλυθούν σε ιδιαίτερο άρθρο. Για το λόγο αυτό, κρίθηκε ότι η ενασχόληση με αυτό δεν είναι δόκιμη κατά την παρούσα φάση. Το τμήμα (δ) αφορά σε προσωπικές διεκδικήσεις των ιδίων των θυμάτων ή των απογόνων αυτών. Άλλωστε, επί του ζητήματος αυτού, στο αμέσως προσεχές διάστημα, αναμένεται η ετυμηγορία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για το θέμα των αποζημιώσεων των κατοίκων του Διστόμου, η οποία και θα αποτελέσει νομολογία για μελλοντικές διεκδικήσεις.

Παραμένουμε στα τμήματα (β) και (δ), δηλαδή του κατοχικού δανείου της Ελλάδας προς τη Γερμανία και των αρχαιοτήτων. Το μεν πρώτο, ενδέχεται να αποτελεί μία διακρατική σύμβαση η οποία εξακολουθεί να εκκρεμεί, άρα σα ζήτημα είναι αρκετά ξεκάθαρο και υπάρχουν τρόποι αντικειμενικής διερεύνησής του. Το ίδιο ισχύει και για το δεύτερο ζήτημα, των αρχαιοτήτων.

Στόχος της κίνησής μας είναι να διερευνήσουμε επιστημονικά το θέμα, έτσι ώστε να δούμε το εάν τελικά είναι βάσιμα τα όσα κατα καιρούς αναφέρονται, αλλα και το ποίες είναι οι διαστάσεις του. Να το εξετάσουμε χωρίς τη φυσιολογική μεροληψία που μπορεί να υπάρξει από το συναισθηματισμό που υπάρχει αφού το ζήτημα αφορά τη χώρα μας και ένα κομμάτι της ιστορίας μας, ή την ευαισθησία που έχει αναπτυχθεί λόγω της σημερινής χρονικής συγκυρίας.
Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε να συγκεντρώσουμε όλα τα υπάρχοντα στοιχεία και να καταγράψουμε όλες τις νομικές ενέργειες που έχουν γίνει ή όλες τις κρατικές προσπάθειες προς αυτόν τον τομέα, έτσι ώστε να συντάξουμε μία επιστημονική μελέτη, την οποία θα θέσουμε υπ’ όψη σας, αλλά και υπ’ όψη των νομικών και των ιστορικών.
Εάν από τη μελέτη αυτή επιβεβαιωθεί η εντύπωση που έχει σχηματισθεί ότι, όντως υπάρχει ζήτημα και ότι μπορεί να τεκμηριωθεί μία διεκδίκηση, τότε θα καταγραφούν οι απόψεις (απόψεις όλων σας, αλλά κυρίως των νομικών και των κρατικών φορέων) για το πώς μπορεί το ζήτημα να ανακινηθεί.

Στη συγγραφή της μελέτης, ο Σύλλογος θα συνεργασθεί με τη σχετική επιτροπή της Ε.Λ.Ε. (Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του Χρέους). Παράλληλα, ο κ. Μανώλης Γλέζος, ο οποίος επί σειρά ετών έχει συγκεντρώσει ένα πλούσιο και ανεκτίμητο υλικό και είναι αυτός ο οποίος έχει διατηρήσει το ζήτημα “ζωντανό”, θα παράσχει καθοδήγηση στην έρευνά μας.

Στόχος μας είναι να ολοκληρώσουμε τη συγγραφή της μελέτης, έως τις 31 Ιανουαρίου 2012.

Για κάθε εξέλιξη επί του θέματος, θα σας ενημερώνουμε σχετικά.



Δείτε περισσότερες ιστορικές πληροφορίες για το ζήτημα: Τάσος Ηλιαδάκης: Το γερμανικό κατοχικό δάνειο.
(Σημείωση: Ο κ. Τάσος Μ. Ηλιαδάκης, Μαθηματικός, Πολιτειολόγος, και Δρ. Κοινωνιολογίας έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το ζήτημα και έχει συγγράψει ένα από τα πλέον αξιόλογα βιβλία επί του ζητήματος, με τίτλο “Οι Επανορθώσεις και το Γερμανικό Κατοχικό Δάνειο”, Εκδόσεις Δετοράκης, 1997), το οποίο θα αποτελέσει έναν ακόμη χρήσιμο οδηγό μας.

Άρθρο: Οφείλει η Γερμανία 70 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα;