Τέλος ακινήτων: Οι τρόποι “άμυνας” των πολιτών και οι ενέργειες του Συλλόγου

Την Τρίτη το βράδυ, η Βουλή ψήφισε την τροπολογία η οποία θεσπίζει την επιβολή του “Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών” (Τέλος Ακινήτων). Κατά τις επόμενες μέρες, ο νόμος που περιέχει την τροπολογία αυτή θα δημοσιευθεί στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ) και θα αποτελεί νόμο του Κράτους. Παράλληλα, άμεσα, θα εκδοθεί η εφαρμοστική υπουργική απόφαση, η οποία θα ενεργοποιεί το νόμο και θα προσδιορίζει τον τρόπο επιβολής του “τέλους”, τον τρόπο είσπραξής του, αλλά και άλλες διαδικαστικές λεπτομέρειες.

Από την πρώτη εξέταση της τροπολογίας, οι νομικοί Σύμβουλοι του Συλλόγου, διατύπωσαν την άποψη ότι εμπεριέχει στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να τον χαρακτηρίσουν ως αντισυνταγματικό. Τις απόψεις που κατέθεσαν στο Σύλλογο, τις δημοσιεύσαμε στο site μας (δείτε το κείμενο).

Κατά τις προηγούμενες μέρες, ο Σύλλογος δέχθηκε καταιγισμό τηλεφωνημάτων και μηνυμάτων, με το ερώτημα, εάν προτιθέμεθα να προσφύγουμε κατά του τέλους αυτού.

Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να κάνουμε μία σημείωση: Οι προσφυγές, οι “επιφυλάξεις” και οι αντιδράσεις κατά πάντων, είναι ένα νέο φαινόμενο στην κοινωνία μας. Ίσως συμβάλαμε και μεις στη δημιουργία του, όμως, η έκταση του φαινομένου προβληματίζει, όχι μόνο την Κυβέρνηση, αλλά και πολλούς άλλους.
Ως συνήθως, η ελληνική κοινωνία αντιδρά και σ’ αυτό στο φαινόμενο της υπερφορολόγησης, αλλά και της διάθεσης του ελέγχου της χρήσης του δημοσίου χρήματος, με καθυστέρηση και με υπερβολή. Αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό. Αφού υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί το μέτρο και τελικά και η ουσία.
Όμως, αυτό είναι ένα (σοβαρό) ζήτημα με το οποίο θα ασχοληθούμε σε μελλοντικό άρθρο μας.

Χωρίς ακόμη να διακινδυνεύουμε να χάσουμε το “μέτρο” στο ζήτημα της χρήσης των έννομων μέσων που ως κοινωνία διαθέτουμε για να προστατευθούμε από πράξεις της δημόσιας διοίκησης, ο Σύλλογος ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΙ, θα εξετάσει σε έκτακτο Δ.Σ., τις απόψεις των νομικών του συμβούλων, με το ερώτημα της κατάθεσης αίτησης ακύρωσης κατά της εφαρμοστικής υπουργικής απόφασης, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ευθύς μόλις αυτή εκδοθεί και δημοσιευθεί στο ΦΕΚ.

Όμως, τί θα γίνει με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ που -πιθανότατα- από τον άλλο μήνα θα αρχίσουν να φθάνουν στα ελληνικά νοικοκυριά;
Τί μπορεί να κάνει ο πολίτης για να αντιμετωπίσει την -ενδεχομένως- παράνομη και αντισυνταγματική φορολόγηση και πώς μπορεί να βοηθήσει ο Σύλλογος στην προσπάθεια αυτή.

Μία προσφυγή κατά του τέλους ακινήτων, παρά το ενδεχόμενο να είναι ο νόμος εξόφθαλμα αντισυνταγματικός, δεν είναι τόσο απλή υπόθεση, όσο φαινομενικά ήταν η προσφυγή κατά του τέλους επιτηδεύματος που -αυτή την εποχή- οργανώνει και συντονίζει ο Σύλλογος. Και αυτό, επειδή στην υπόθεση εμπλέκεται η ΔΕΗ και η απειλή για διακοπή της ηλεκτροδότησης σε όσους δεν πληρώσουν το τέλος.

Το τί μπορεί να κάνει ή να μην κάνει η ΔΕΗ, το πώς μπορεί να αντιδράσουν οι διάφορες “ομάδες κοινωνικής δράσης”, δεν είναι κάτι που μπορούμε να το λάβουμε υπ’ όψη στις απόψεις μας. Αυτές, στηρίζονται αποκλειστικά στα κείμενα των νόμων και στις πρακτικές της δικονομίας.
Βέβαια, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι, ο νόμος, έτσι όπως διατυπώθηκε και ψηφίστηκε, έχει τόσες πολλές ιδιαιτερότητες, σε σημείο που έχει χαρακτηρισθεί ως “νομικός παραλογισμός” από πολλούς νομικούς, αφού ο ο “υπόχρεος” να πληρώσει το τέλος (δηλαδή ο χρήστης, αυτός που χρησιμοποιεί το ακίνητο) σε πολλές περιπτώσεις δεν ταυτίζεται με τον “βαρυνόμενο” (τον ιδιοκτήτη του ακινήτου).
Έτσι και καθώς το ζήτημα βρίσκεται ακόμη στην αρχή της εξέλιξής του (άλλωστε ο σχετικός νόμος δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στο ΦΕΚ), η οποιαδήποτε νομική προσέγγιση των ενεργειών που μπορεί να κάνει ένας πολίτης που επιθυμεί να αντιταχθεί απέναντι σ’ αυτή την (κατά την άποψή μας) παράνομη και (ακόμη και κατά την άποψη του κ. Βενιζέλου) άδικη φορολόγηση, δεν είναι ακόμη, ούτε πλήρης, ούτε οριστική. Και για το λόγο αυτό, παρατίθεται με αρκετές επιφυλάξεις.

Ο κάθε πολίτης μπορεί να προσφύγει κατά του τέλους ακινήτων, όπως μπορεί να προσφύγει κατά οποιουδήποτε νόμου. Αρκεί να το κάνει εμπρόθεσμα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η “προσφυγή” έχει τα παρακάτω στάδια και διαδικασίες:

1) Εάν η ΔΕΗ αρνηθεί να εισπράξει μόνον την αξία του ρεύματος και των δημοτικών τελών, ο πολίτης τα καταθέτει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠκΔ).

2) Στέλνει την απόδειξη πληρωμής του ΤΠκΔ στη ΔΕΗ, με δικαστικό επιμελητή, καλώντας την επιχείρηση να εισπράξει το κατατεθέν ποσό.

3) Υποβάλει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο Ειρηνοδικείο (έως 20.000 ευρώ και στο Μονομελές Πρωτοδικείο για τέλη άνω των 20.000 ευρώ). Με την αίτηση, ο πολίτης ζητά από τη ΔΕΗ να μη του διακόψει την ηλεκτροδότηση, προβάλλοντας λόγους οικονομικής αδυναμίας και κινδύνου να υποστεί σοβαρή βλάβη από τη διακοπή της ηλεκτροδότησης.
Συνήθως, η εκδίκαση στο Ειρηνοδικείο ορίζεται να γίνει σε διάστημα 5-7 μηνών (διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα του όγκου εργασιών).

4) Αμέσως αφού υποβληθεί η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, ο πολίτης υποβάλει αίτηση έκδοσης προσωρινής διαταγής από το Ειρηνοδικείο, έτσι ώστε να μη γίνει η διακοπή του ρεύματος από τη ΔΕΗ, έως ότου εκδικασθεί η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων. Η απόφαση αυτή είναι στην απόλυτη κρίση του Ειρηνοδίκη και εκδίδεται σε λίγες μέρες.

5) Σε κάποια στιγμή, θα εκδικασθεί η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (βήμα “3”). Εάν η αίτηση γίνει δεκτή, τότε κοινοποιεί (με δικαστικό επιμελητή) την απόφαση στη ΔΕΗ.


Έως εδώ, όλες οι κινήσεις έγιναν για να μη κόψει η ΔΕΗ την ηλεκτροδότηση στο ακίνητο!

6) Στη συνέχεια, λογικά, η εφορία, αφού ενημερωθεί από τη ΔΕΗ ότι ο “υπόχρεος” ή ο “βαρυνόμενος” δεν έχει πληρώσει το τέλος, θα αποστείλει ατομική ειδοποίηση στον “βαρυνόμενο”, για να πληρώσει το τέλος που έχει ορισθεί.

7) Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου (ο “βαρυνόμενος”), θα πρέπει να προσφύγει με ανακοπή κατά της ατομικής ειδοποίησης στο διοικητικό πρωτοδικείο ισχυριζόμενος λόγους αντισυνταγματικότητας του νόμου, ή άλλους λόγους (προσωπικούς για τον καθέναν) που θα δικαιολογούν τη νόμιμη άρνηση πληρωμής του τέλους.
Βέβαια, έως τότε, εκτιμάται ότι το ζήτημα θα έχει κριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας και συνεπώς η απόφαση επί της ατομικής προσφυγής θα είναι γνωστή ακόμη και πριν από την (τυπική πλέον) εκδίκαση της υπόθεσης.

Όπως εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό, η υπόθεση μπλέκει ακόμη περισσότερο, για τους ιδιοκτήτες οι οποίοι μισθώνουν τα ακίνητά τους σε τρίτους.
Εκεί, θα πρέπει (με εξώδικο έγγραφο) να ζητηθεί από τον μισθωτή να μην πληρώσει το τέλος ακινήτου (αφού αν το ρολόι της ΔΕΗ είναι στο όνομά του, σ’ αυτόν θα πάει ο λογαριασμός) και συνεπώς, θα πρέπει και αυτός να συναινέσει. Παράλληλα, θα υπάρχει πάντα ο (νομικός, αλλά και υπαρκτός) κίνδυνος της άσκησης αγωγής στο μέλλον από τον μισθωτή προς τον ιδιοκτήτη του ακινήτου, σε περίπτωση που τελικά η ΔΕΗ κόψει το ρεύμα και υπάρξει βλάβη στον μισθωτή (και βέβαια, θα υπάρξει βλάβη).

Και τί θα γίνει εάν ο μισθωτής πάει και πληρώσει το λογαριασμό και στη συνέχεια διεκδικήσει τον συμψηφισμό με μελλοντικά μισθώματα;


Το συμπέρασμα απ’ όλα τα παραπάνω είναι ότι η προσπάθεια για τη νόμιμη μη πληρωμή του τέλους ακινήτων, μπορεί μεν να γίνει, αλλά δεν είναι εύκολη. Δεν είναι βεβαίως και ακατόρθωτη. Παράλληλα, έχει κάποιο οικονομικό κόστος το οποίο θα πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη. Και συνεπώς, θα μπορούσε να γίνει μόνο στην περίπτωση κατά την οποία το ποσό των τελών είναι υψηλό, ή όταν όντως κινδυνεύει η οικονομική επιβίωση κάποιου.

Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι, καθ’ όσον όλες οι παραπάνω ενέργειες δε μπορούν να “ομογενοποιηθούν”, δε μπορεί να υπάρξει η ίδια “μαζική” αντιμετώπιση, όπως επιχειρείται να γίνει με την υπόθεση του “τέλους επιτηδεύματος”.
Δηλαδή, καθώς και οι λογαριασμοί θα είναι για τον καθέναν διαφορετικοί (σε ποσό), ενώ θα έρχονται και θα λήγουν σε διαφορετική ημερομηνία, ο συντονισμός μίας μαζικής προσπάθειας κάποιων χιλιάδων ανθρώπων, φαντάζει πολύ δύσκολος έως ακατόρθωτος.

Για τους λόγους αυτούς, κερδίζει έδαφος η σκέψη, να προταθεί στο Δ.Σ. του Συλλόγου να μην επιχειρηθεί η οργάνωση μίας μαζικής προσφυγής πολιτών, αφού κάτι τέτοιο δε μπορεί να συντονισθεί.
Αντ’ αυτού, προκρίνεται η σκέψη να προταθεί η παροχή καθοδήγησης και βοήθειας προς τα μέλη του Συλλόγου, για να πραγματοποιήσουν αυτά όλες τις ενέργειες που περιγράφονται παραπάνω, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις (αναλόγως του ποσού) δεν απαιτείται η παράσταση δικηγόρου και οι διαδικασίες είναι απλές και τυποποιημένες.

Είναι σημαντικό ότι το Συμβούλιο Επικρατείας προσδιόρισε μία εγγύτατη ημερομηνία συζήτησης στην αίτηση ακύρωσης της υπουργικής απόφασης για το τέλος επιτηδεύματος, που υπέβαλε ο Σύλλογός μας. Και το έκανε αυτό, λόγω του ότι το ζήτημα του τέλους επιτηδεύματος απασχολεί περισσότερο από 1.000.000 ανθρώπους. Εκτιμούμε ότι με την ίδια λογική, θα προσδιορίσει μία επίσης σύντομη ημερομηνία συζήτησης και για την προσφυγή που θα κάνουμε κατά του τέλους ακινήτων. Έτσι, είναι πιθανό, να μη χρειασθεί να γίνει η εκδίκαση (βήμα “7” στην παραπάνω διαδικασία), αφού αυτή θα γίνει μετά από δύο χρόνια τουλάχιστον, ή να γίνει για τυπικούς λόγους.
Συνεπώς, για όσους έχει πραγματικό οικονομικό ενδιαφέρον, θα ήταν σκόπιμο να μπουν στην ταλαιπωρία να κάνουν όλες αυτές τις διαδικασίες. Μόνο, που όλα θα πρέπει να γίνουν εμπρόθεσμα.

Το ζήτημα του τέλους ακινήτων όχι μόνον ανέδειξε τον κακό προγραμματισμό, συντονισμό και αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησης, αλλά στις επόμενες μέρες, αναμένεται να αναδείξει και την αναλγησία της.

Αποτελεί μεγίστη προσβολή της Κυβέρνησης προς τον λαό της χώρας, η διάθεση εμπλοκής του σε τέτοιες δαιδαλώδεις διαδικασίες, οι οποίες στην πράξη του αφαιρούν το δικαίωμα της δίκαιης και συνταγματικά κατοχυρωμένης αντίδρασης, επειδή η ίδια αποδείχθηκε ανίκανη να διαχειριστεί τα οικονομικά του Κράτους και να υλοποιήσει τις υποσχέσεις της προς τους δανειστές μας.

Άρθρα γύρω από το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας του μέτρου:

Απόψεις γύρω από τη νομιμότητα επιβολής του νέου ειδικού "τέλους ακινήτων"

Απόφαση "βόμβα" του ΣτΕ; Η ΔΕΗ δε δικαιούται, ούτε να εισπράξει φόρους, αλλά ούτε και να κόψει το ρεύμα!